چکیده:
مراسم سوگ در هر نقطه از لرستان با مجموعهای از تشریفات و آداب و رسوم همراه است که با وجود برخی تفاوتها، وجوه تشابهی بین همه آنها وجود دارد. بدین معنی که این آداب و سنن به طور کلی باعث تحکیم روابط اجتماعی و فرهنگی بین مردم میشود. در این مقاله به مویهها و نقش آنها در سوگ پرداخته شده است. این مویهها صفات ممیزه، موقعیت اجتماعی و خانوادگی شخص متوّفی را در زمان حیات بازگو میکنند. اشعار مویه علاوه بر بیان درجه اندوه و سوز و گداز ناشی از فقدان عزیزی از دست رفته، به نوع فعّالیّت و نقش و پایگاه افراد اشاره میکنند. بنابراین، مطالعه ابیات مویه به منظور شناخت شیوههای تاریخی معیشت و وجه مردمشناسی مردم این دیار میتواند بسیار سودمند و پربار باشد. استفاده از مفاهیم و ملودی اشعار فولکوریک در موسیقیهای پخششده از رسانه موجب افزایش محتوا و غنای معنایی آنها میشود. نمایش آیینهای مرگ و مویه اقوام، به دلیل وجه زیباییشناختی بومی آنها، جذابیّت فراوانی برای مخاطبان دارد. پخش این گونه آیینها از رسانه ملّی، بویژه در ایّام عزاداری میتواند علاوه بر غنی کردن برنامههای ویژه این ایّام، ساختار جدیدی را به مخاطبان معرفی کند.
خلاصه ماشینی:
آيين هاي مرگ و مويه در لرستان 1 رحمان باقري چکيده مراسم سوگ در هر نقطه از لرستان با مجموعه اي از تشريفات و آداب و رسوم همراه است که با وجود برخي تفاوت ها، وجوه تشابهي بين همه آنها وجود دارد.
زنان در اين روز اغلب چادرهاي سياه بر سر مي کنند و آنها را دور گردن گره مي زنند و بر سر و شانه هاي خود گل مي گذارند و در گروهها و دسته هاي منظم در مراسم تدفين به عزا و ماتم مي پردازند و مويه اي با )رجوع شود به تصویر صفحه) آهنگ بسيار حزنانگيز در رساي متوفي سرمي دهند.
در زير به برخي از آيين هاي عزاداري در ميان قوم لر اشاره مي شود: شوشام (maowss) به معني شب خاکسپاري است که صاحبان عزا شامي را تدارک مي بينند و همه شرکت کنندگان در مراسم (معمولا اقوام نزديک) از آن صرف مي کنند و براي شادي روح آن مرحوم فاتحه اي مي خوانند.
کساني که در مراسم شب سوم شرکت مي کنند، در خانه متوفي شام مي خورند و فاتحه اي قرائت مي کنند و مبلغي را به عنوان «پرسونه » (persona) (پرس به معني عزا و ماتم است ) به خانواده متوفي مي دهند.
امروزه اين سنت ها تا حدودي کمرنگ شده است و اغلب در مراسم روز سوم ، خانواده متوفي اعلام مي کند که اقوام نزديک از عزا درآيند و اگر کسي براي احترام به آنها، کسب و کار خود را تعطيل کرده است ، به سر کار و زندگي خود بازگردد.