چکیده:
پژوهش حاضر به معرفی و نقد مقاله «معراج» در دایرةالمعارف قرآن می پردازد. مایکل سلز نویسنده مقاله با اقامه دلایلی مبنای قرآنی معراج محمد9 را کمرنگ جلوه میدهد. وی با اشاره به آیه نخست سوره اسراء، سفر شبانه پیامبر را از جهت مبدأ و مقصد بررسی مینماید. او ضمن اشاره به آیات ابتدایی سوره نجم، بین این سوره و آیه اول سوره اسراء ارتباط بینامتنی برقرار میکند.مقاله یاد شده نکات مثبتی دارد اما برخی از مطالب مطرح شده در آن قابل نقد است. موارد نقدپذیر: مبنای قرآنی معراج، عدم ادعای محمد9 به انجام معجزات دیگر، معراج در خواب، در شب قدر جبرئیل نازل شده یا قرآن، سوره نجم بیانگر معراج و شب قدر.
خلاصه ماشینی:
"دو: آنچه مسلم است این است که معراج فقط از ویژگیهای پیامبر اسلام9 نیست بلکه پیامبران دیگر هم معراج داشتهاند که در قرآن مطرح شده است، پس چطور میتوان گفت معراج محمد9 با اینکه او پیامبر خاتم و محبوبترین پیامبران نزد خداوند است، مبنای قرآنی ندارد.
البته باید گفت براساس آیات قرآن و روایات معتبر، معراجی با این کیفیت که طی آن پیامبر بعد از عروج به آسمانها به میان مردم خویش بازگشته و مشاهدات خود را بیان کرده باشد، در مورد هیچ پیامبری غیر از محمد9 اتفاق نیفتاده است و پیامبر اسلام از آن جهت که کاملترین انسانها و والامقامترین آنهاست معراج او هم کاملتر از همه انبیاء میباشد.
آنها این آیات را روشنترین آیاتی میشمرند که نفی اعجاز از پیامبر9 میکند، چرا که مخالفان شش نوع معجزه مختلف از زمین و آسمان، مفید و حیاتبخش و یا مرگآفرین، از او خواستند، ولی او زیر بار هیچ کدام از آنها نرفت، اما اگر این بهانهجویان عصر ما همچون دوستان بهانهجویشان در عصر پیامبر9 نباشند، پاسخشان در همین آیات به روشنی بیان شده است، زیرا: الف) بعضی از این درخواستهای ششگانه اصولا درخواستی مضحک و نامعقول بوده است، مانند احضار کردن خداوند و فرشتگان، و یا نامه مخصوص از آسمان لابد به نام و نشان آنها آوردن!
9ـ سوره نجم بیانگر معراج و شب قدر آقای سلز مینویسد: «این واقعیت که رؤیاهای سوره نجم معنای نهفتهای برای معراج و شب قدر دربردارد این مسئله را مطرح میکند که آیا وحی به پیامبر9 نازل شده است یا اینکه پیامبر برای دریات وحی به آسمانها عروج کرده است» (Michael Sells, “Ascension”, Vol. 1, p."