چکیده:
یکی از موضوعات مهمی که بسیاری از مستشرقان و از جمله وات به آن پرداختهاند، موضوع «وحی» و مسائل پیرامون آن است که از اهمیت والایی نزد مسلمانان برخوردار است. این پژوهش، به بررسی و نقد آرا و اندیشههای وات پیرامون «وحی» میپردازد و از آثار مهم وی در حوزههای قرآن، تاریخ اسلام و سیره نبوی برگرفته شده است. وحی در لغت و اصطلاح، تفاوت وحی با الهام، خاستگاه وحی، غرض از وحی، شیوههای نزول وحی، تردید یا یقین پیامبر[9] در دریافت وحی، وحی و شناخت جهان، وحی و دخالت خدا در تاریخ، تأثیر شخصیت پیامبر بر قالب وحی، خطاپذیری وحی و پیامبر و عنصر بشری در قرآن، مهمترین دیدگاههای وات در این نوشتار است که مورد پردازش قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"4. تردید یا یقین پیامبر[9] در دریافت وحی وات پیرامون دیدگاه مسلمانان درباره قرآن میگوید: بنا بر عقیده مسلمانان، قرآن کلام خداست و حضرت محمد[9] خود نیز با این دید به آن مینگریسته است و قرآنی که فعلا در دست است، خواه به زبان اصلی عربی باشد یا ترجمه انگلیسی آن، مجموعهای است از وحی و الهاماتی که حضرت محمد[9] دریافت داشته است.
آنچه ظاهرا از «بیرون وجود کسی» به او وحی میشود، ممکن است ناشی از ضمیر ناخودآگاه باشد، ولی این حل نهایی مسئله نیست، بلکه بیان شکل پندارهای محمد[9] و پندارهای دیگر پیامبران عهد عتیق است که همیشه گفتهاند: «خداوند چنین میگوید»، اما اصل و محتوای این تجارب و پندارها را شرح نمیکنند؛ از اینرو، قرآن را میتوان مجموعهای از افکار دانست و ارزش و اهمیت اجتماعی و تاریخی آن را مورد مطالعه قرار داد (همان، 20ـ21).
قرآن نیز پیامبران را در تلقی وحی، حفظ و ابلاغ آن به مردم از هر گونه خطا و اشتباه مصون میداند: (عالم الغیب فلا یظهر علی غیبه أحدا إلا من ارتضی من رسول فإنه یسلک من بین یدیه ومن خلفه رصدا لیعلم أن قد أبلغوا رسالات ربهم وأحاط بما لدیهم وأحصی کل شیء عددا) (جن/ 26ـ 28)؛ «(او) دانای نهان است و هیچ کس را بر (اسرار) نهانش مسلط نمیسازد، جز کسی از فرستاده[ها] که (خدا از او) خشنود باشد؛ پس در حقیقت، او از پیش رویش و از پشت سرش (محافظانی) کمین کرده وارد میسازد، تا معلوم دارد که یقینا، رسالتهای پروردگارشان را رساندهاند؛ و به آنچه نزد آنان است احاطه دارد و همه چیز را از نظر عدد شماره کرده است»."