چکیده:
اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان روش اراﯾﻪ ﺷﺪه در ﻗﺮآن را ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﭘﮋوﻫﺶدر ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻠﻮم اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻼش ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺒﺎﻧﯽ روش ﻗﺮآن درﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﻋﻠﻮم ﺗﺠﺮﺑﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد. اﺑﺘﻨﺎی ﻋﻠﻮم ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺑﺮ ﺑﯿﻨﺶ ﺗﻮﺣﯿﺪی، ﺗﮑﺎﻣﻞﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺸﺮ و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی روش اﺳﺘﻘﺮاﯾﯽ در ﮐﺸﻒ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه، آزﻣﺎﯾﺶ و ﻓﺮﺿﯿﻪﺳﺎزی ﻣﯽﺷﻮد، از ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر اﺳﺖ.داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﯿﺰ در ﻗﺮون و دوران ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﯽ از روش ﻗﺮآنﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ و از روش ﻣﺸﺎﻫﺪه، آزﻣﺎﯾﺶ و ﻓﺮﺿﯿﻪﺳﺎزی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ آنرﺷﺪ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻠﻮم ﺑﻮد. در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻋﻠﻮﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻧﻮرﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺷﯿﻤﯽﻣﻮرد اﺷﺎره ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮی از روش ﻗﺮآن ﺑﻪ ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﯽ روزاﻓﺰون آن ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧﺪ.
خلاصه ماشینی:
" ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس، ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻋﻠﻮم ﻃﺒﯿﻌﯽ را ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻧﻈﻢ ﻋﻠﻤﯽﺷﺎن ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮐﺮده و ﺗﻮﺟﻪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻋﻠﻞ و اﺳﺒﺎب اﺷﯿﺎء ﻣﻌﻄﻮف ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﻠﻤﯽ و ﻋﻘﻠﯽ را ﺑﺮای او ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺴﺖوﺟﻮ و ﮐﺸﻒ ﺣﻘﺎﯾﻖ ﻫﺴﺘﯽ ﮐﻪ آﺛﺎر و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺪاﺳﺖ، ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺷﻮد: )ﻋﻨﮑﺒﻮت/ 02(؛ »ﺑﮕﻮ: در زﻣﯿﻦ ﮔﺮدش ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﻨﮕﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ )ﺧﺪا( آﻓﺮﯾﻨﺶ را آﻏﺎز ﻣﺒﺎﻧﯽ روشﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻗﺮآن در ﻋﻠﻮم ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﺗﺄﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺴﻠﻤﺎن / 31 ) ﺑﻘﺮه/461(؛ ﮐﺮد«؛ »و )ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در( دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺑﺎدﻫﺎ و اﺑﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺎن آﺳﻤﺎن و زﻣﯿﻦ ﻣﺴﺨﺮ اﺳﺖ، ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺖ، ﺑﺮای ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻪ ﺧﺮدورزی ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
ﻣﺒﺎﻧﯽ روشﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻗﺮآن در ﻋﻠﻮم ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﺗﺄﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺴﻠﻤﺎن / 91 ﺑﺪﯾﻨﺴﺎن ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ، ﺑﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ ﻋﻠﻤﯽ دﺳﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ؛ اﻣﺮی ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﺣﺲ و ﻋﻘﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ؛ زﯾﺮا ﻋﻘﻞ اﺳﺘﺪﻻل و ﺣﺲ، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮐﻨﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﺣﺲ ﺗﻨﻬﺎ اﻣﻮری را درک ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺴﻮس ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﻣﺎ آﻧﭽﻪ ﻫﻤﻪ اﯾﻦ اﻣﻮر را ذﯾﻞ ﺣﮑﻢ واﺣﺪی ﺟﻤﻊ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﻋﻘﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر را از ﻃﺮﯾﻖ ﺣﺲ و ﺗﮑﺮار آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ؛ زﯾﺮا در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﺤﺼﯿﻞ و ﮐﺸﻒ ﻋﻠﻢ، ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺴﻨﺪه ﮐﺮد، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ آزﻣﺎﯾﺶ را در دﻓﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﮑﺮار ﮐﺮد ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ، ﻋﻘﻞ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت درﺑﺎره ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ و ﻋﻠﺘﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﭘﺪﯾﺪه ﺗﮑﺮار ﺷﻮد، ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، آزﻣﺎﯾﺶ ﭼﯿﺰی ﻧﯿﺴﺖ."