چکیده:
در این مقاله مقدار بارش ماهنامه 33794 سال-ایستگاه که در مجموع شامل 405528 اندازهگیری بارش در ایستگاههای سینوپتیک،کلیماتولوژی و بارانسنجی ایران بوده به کمک نظریه آشفتگی شانون بررسی شده است.میزان عدم قطعیت تسهیم بارش در طول سال به کمک شاخص آشفتگی اندازهگیری شده و نقشه هم آشفتگی ایران ترسیم گردیده است.همچنین این نقشه آشفتگی با نقشه نواحی اقلیمی ایران مقایسه شد و مشخص شد که شاخص آشفتگی توانایی بیان خصوصیات بارش کشور را دارد.با ترکیب نقشه شاخص آشفتگی با نقشه بارش سالانه ایران امکان طبقهبندی کشور برمبنای مهیایی بالقوه منابع آب فراهم گردید.بررسیها نشان داد در ایران چهار ناحیه مهیایی منابع وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"در یک تحقیق دیگر کرستانویچ و سینگ( a 1992 ص 161)انتقال اطلاعات مابین چند دوره خشکسالی و سیل متوالی را در یک سری زمانی طولانی بارش ماهانه به کمک شاخصهای مختلفی از جمله شاخص آشفتگی کرانهای،آشفتگی مشترک و شاخص«انتقال اطلاعات»( information transmission )بررسی کردهاند.
اما در این بررسی ما چند هدف را دنبال میکنیم: یکی بررسی درجه تغییرپذیری(درجه عدم قطعیت وقوع بارش یا تسهیم زمانی بارش)الگوهای بارش ماهانه ایران،دوم مرزبندی پراکندگی آشفتگی بارش در ایران،سوم مقابله نقشه آشفتگی بارش با نقشه نواحی اقلیمی ایران و چهارم تهیه یک نقشه مهیایی آب از راه تلفیق نقشه آشفتگی با نقشه بارش.
(4) Pi <OCR> مقادیر فراوانی نسبی Pi که به این ترتیب بدست میآیند مبین احتمال وقوع بارش در ماه i ام هستند و بنابراین توزیع آن معرف خصوصیت احتمالاتی تسهیم بارش سالانه در بین ماههای سال است.
این معادله نشان میدهد که مقدار H به ترتیب ri در سری بستگی ندارد و اگر کل بارش سال R تنها در یک ماه ببارد مقدار H برابر صفر خواهد شد و اگر R/n بطور یکنواخت در تمام طول سال توزیع شده باشد H بیشینه میشود.
اگر مقادیر بارش ماهانه چندین سال متوالی m برای یک ایستگاه دیدهبانی در دست باشد میانگین شاخص آشفتگی که بصورت زیر بدست میآید قابل محاسبه است: (6) H(1/m)<OCR>H(bit) 3-روششناسی 1-3-دادههای بارش هماکنون در ایران حدود 1800 ایستگاه دیدهبانی وجود دارد که هسته مرکزی شبکه دیدهبانی بارش ایران را تشکیل میدهند؛هر چند دادههای بارش ماهانه همه این ایستگاهها از سال 1951 تا 1999 به مدت 49 سال موجود نیست.
در عوض شکل 2 نشان میدهد که شاخص آشفتگی معیار خوبی برای پهنهبندی است و با نقشه نواحی اقلیمی ایران نیز هماهنگی خوبی دارد."