چکیده:
فرزند هر خانواده میوه و ثمر زندگی آن خانواده است.اولین سرپرست و معلم فرزندان
پدر و مادر است که هر دو وظیفه رشد و تکامل فرزند را بر عهده دارند.در صورت اختلاف
و جدایی سرنوشت فرزندان چه خواهد شد؟آیا سرپرستی حق و تکلیف هر دو است و در صورت از دنیا رفتن هر دو جد پدری و مادری
جانشین آنها خواهد شد؟آیا جدا کردن فرزند از مادر نادیده گرفتن عواطف او نیست؟در این مقاله نوع حضانت بررسی شده است و به پرسشهای فوق از نظر فقه و حقوق پاسخ
داده شده است.
خلاصه ماشینی:
"فقهاء در تعریف حضانت و قلمرو آن عبارات مختلفی نقل کردهاند که به برخی از آنها اشاره مینماییم: معنای اصطلاحی«حضانت»و قلمرو آن صاحب جواهر میفرماید:«حضانت-به فتح کسر-آنگونه که در کتاب قواعد و مسالک آمده چنین است:ولایت و سرپرستی و سلطنت بر تربیت فرزند و محافظت نمودن و به آنچه نیازمند است؛از نظافت و شستشوی لباس و بدن و تر و خشک کردن ان و سایر احتیاجات و مانند نگهداری و خوابانیدن و سرمه به چشم او کشیدن».
p} نقد نظریه ابن فهد ابن فهد ادعای اجماع نمود بر تساوی و مشترک بودن حق حضانت بین پدر و مادر و آیه 233 سوره بقره نیز ممکن است دلالت بر این معنا داشته باشد:«مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر میدهند این برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل نماید و بر آن کس که فرزند برای او متولد شده(پدر)لازم است خوراک و پوشاک مادر را بهطور شایسته بپردازد، هیچ کس موظف به بیش از مقدار توانایی خود نیست نه مادر(به خاطر اختلاف با پدر)حق ضرر زدن به کودک دارد و نه پدر و بر وارث او نیز لازم است این کار را انجام دهد و اگر آن دو با رضایت یکدیگر و مشورت بخواهند کودک را(زودتر)از شیر باز گیرند گناهی بر آنها نیست و اگر(با عدم توانایی یا عدم موافقت مادر)خواستید دایهای برای فرزندان خود بگیرید گناهی بر شما نیست به شرط اینکه حق گذشته مادر را بهطور شایسته بپردازد و بدانید خدا به آنچه انجام میدهید بینا است.
از مجموعه آنچه بیان شد به این نتیجه میرسیم که اسلام در قانون و حقوق خانواده بهترین راه و روش را در حضانت و نگاهداری کودک آورده است، هم مصالح فرزند را در نظر گرفته و هم توجه همه جانبه به عواطف مادر نموده است و تا حدی از مسأله طلاق و جدائی بین زن و مرد جلوگیری کرده است."