چکیده:
این مقاله به بررسی حضور نظامی زنان مسلمان در صدر اسلام پرداخته است.با بررسی و
تحقیق در متون تاریخی، شواهد متعددی از حضور زنان مسلمان در عرصههای گوناگون جهاد
ارائه شده است.این شواهد تنها محدود به جهاد دفاعی نیست.براساس این اسناد تاریخی
اثبات میشود که سیرهی معصومین(ع)و عرف حاکم بر مسلمانان در صدر اسلام با مشارکت
اجتماعی زنان در زمینهی نظامی مخالف نبوده است.البته این حضور بیشتر در حوزههایی
مانند پشتیبانی ء تدارکات، کمکهای پزشکی و تشویق به مبارزه و پایداری، نمود
مییابد؛اما در صورت لزوم، زن مسلمان اسلحه به دست گرفته و رودررو با دشمن جنگیده
است.
خلاصه ماشینی:
"ابو عبد الله محمد بن عمر الواقدی، المغازی، پیشین، ج 1، ص 272؛نیز نک:ابن حجر، پیشین، ج 8، ص 198-199، رقم 1051؛ در نقل ابن حجر این جملهی رسول خدا(ص)نیامده است ولی در ص 262 رقم 1419 ذیل شرح حال ام عماره این جمله نیز ذکر شده است.
ابو عبد الله محمد بن عمر الواقدی، فتوح الشام، پیشین، ج 1، ص 217، واقدی این وصف را برای جنگ زنان با سپاه پطروس نیز به کار برده است.
همانطور که پیش از این اشاره شد، نباید این حضور با انجام واجبات مربوط به زنان در تضاد باشد و یا مفسدهای به دنبال داشته باشد، لذا آن حضرت به صورت موردی اجازهی حضور زنان در صحنههای نبرد را صادر مینمودند، و اگر در مواردی ایشان به زنی اجازهی همراهی با سپاه مسلمانان را ندادهاند، ناظر به همان زن خاص و به لحاظ موقعیتهای ویژهی او بوده است، همانطور که برخی مردان نیز با اجازهی آن حضرت از حضور در میدان مبارزه معاف میشدند، به علاوه شرکت در جهاد ابتدایی، واجب کفایی است.
ابن حجر با توجه به روایات دیگری که خود در مورد اجازهی رسول خدا(ص)به زنان برای همراهی با سپاه مسلمانان و یاری رساندن به رزمندگان نقل کرده است، درصدد جمع این روایات است و مینویسد:و یمکن الجمع بیت هذا و بین ما تقدم فی ترجمه ام سنان الاسلمیه أن هذا ناسخ لذلک، لأن ذلک کان بخیبر و قد وقع قبله باحد کما فی الصحیح من حدیث البراء بن عارب، و هذا کان بعد الفتح."