چکیده:
خصوصیات جریان ترافیک به رفتار رانندگان، مشخصات وسایل نقلیه، خصوصیات فیزیکی مسیر و تعامل این عوامل با یکدیگر بستگی دارد. به گونه ای که حتی در صورت مشابه بودن وسایل نقلیه عبوری و خصوصیات هندسی مسیرها، مشخصات جریان ترافیک به دلیل تفاوت در رفتار رانندگان عبوری، لزوما یکسان نخواهد بود. با وجود آن که از سال 1934 میلادی تاکنون، مدل های مختلفی جهت پیش بینی مشخصات جریان ترافیک پیشنهاد شده است، لیکن مناسب ترین مدل بیان کننده ارتباط بین متغیرهای مختلف جریان، هم چنان بحث انگیز است که این موضوع، عمدتا به دلیل تفاوت در رفتار رانندگان عبوری با توجه به شرایط موجود در مسیر است. به خصوص پراکندگی زیاد مشاهدات به دلیل تعداد زیاد آنها، تعیین نقاط خاص در منحنی های توصیف کننده متغیرهای جریان را با دشواری هایی مواجه می کند. این مقاله به تحلیل رفتار جریان ترافیک براساس دادههای بومی با تاکید بر مدل سرعت- چگالی برای آزادراه تهران ـ قم پرداخته است. در مطالعه موردی این تحقیق، بیش از چهار میلیون داده ترددشماری در آزادراه تهران- قم در دو مسیر (رفت و برگشت) و به تفکیک خط عبوری بررسی و تحلیل شده اند. براساس این دادههای بومی، مدل های مختلف سرعت- چگالی، پرداخت، ارزیابی و تحلیل شده و نتایج آنها با مدل های کلاسیک گذشته مقایسه شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که متوسط وزنی شیب تغییرات سرعت در چگالی های کمتر از 7 معادل سواری در هر کیلومتر از خط عبور، حدود 30درصد کمتر از متوسط وزنی شیب تغییرات سرعت در چگالی های بیش از این مقدار است. در نهایت مقایسه مدل های ساخته شده در این تحقیق با سایر انواع مدل های کلاسیک گذشته حاکی از دقت بیشتر مدل های توسعه یافته بود. بنابراین، مدل های ارائه شده در این تحقیق نسبت به مدل های دیگر، توصیف بهتری از شرایط تردد در آزادراه را با توجه به رفتار رانندگان بومی ارائه داده اند.
خلاصه ماشینی:
توسعه مدل سرعت – چگالي براساس داده هاي بومي جريان (مورد مطالعه : آزادراه تهران – قم ) دکتر محمود صفارزاده ١ تاريخ دريافت : ١٣٩١/٠٩/٢٨ محمدرضا سيف ٢ تاريخ پذيرش : ١٣٩١/١١/٢٣ 3 دکتر اميررضا ممدوحي 4 1 محسن فلاح زواره چکيده خصوصيات جريان ترافيک به رفتار رانندگان، مشخصات وسايل نقليه ، خصوصيات فيزيکي مسير و تعامل اين عوامل با يکديگر بستگي دارد.
با وجود آنکه از سال ١٩٣٤ ميلادي تاکنون، مدلهاي مختلفي جهت پيش بيني مشخصات جريان ترافيک پيشنهاد شده است ، ليکن مناسب ترين مدل بيانکننده ارتباط بين متغيرهاي مختلف جريان، هم چنان بحث انگيز است که اين موضوع، عمدتا به دليل تفاوت در رفتار رانندگان عبوري با توجه به شرايط موجود در مسير است .
(به تصویر صفحه رجوع شود) نمودار يک : رابطه سرعت - چگالي مطابق مدل گرينشيلدز (١٩٣٥) همان طور که گفته شد، محققان مختلف با استفاده از همانندي جريان سـيالات بـا جريان ترافيک ، مدل هاي مختلفي براي جريـان ترافيـک توسـعه داده انـد.
هم چنين براي ارائه رابطه بين سرعت و چگالي جريان در چگالي هاي بيش از اين مقدار از مدل گرينبرگ استفاده شده است .
در هرصورت با به دست آمدن الگوي مناسب مدل سازي (دو رژيمه خطي ) و تعيـين چگـالي نقطه تغيير رژيم به طور واضح (معادل ٧ وسيله نقليه در هر کيلومتر از هر خط عبور)، در مرحله بعد به منظور به دسـت آوردن مـدل سـرعت -چگـالي در مـورد کليـة مشـاهدات ، مدل سازي با استفاده از کل داده ها انجام شده و خطاي انحراف از رگرسيون اين مدل هـا با مدل هاي ديگر (براي نمونه مدل گرينشيلدز) مقايسه شده است .