چکیده:
سخنان پربرکت پیامبر گرامی(ص)و امامان والا از سخن خدای بزرگ فروتر اما از سخن
آفریدگان فراتر است.از همین روی کلام نورانی این معصومان از روزگاران دیرین تا به
امروز رونقبخش سخنان منظوم و منثور شاعران و نویسندگان ایرانی بوده است تا به جای
که اگر بگوییم هیچ دیوانی نمیتوان یافت که از احادیث پیامبر(ص)و ائمه پاک بیبهره
باشد، مبالغه نکردهایم.ملا محمد بن سلیمان بغدادی متخلص به فضولی شاعری شیعه و ترکنژاد و بغدادنشین
است که در دیوان فارسی خود از کلام پیامبر(ص)و امامان بلند مرتبه تأثیری ژرف یافته
و با تضمین واژهها و مفاهیم احایث اشعار خود را آرایشی دلنشین بخشیده است.نگارنده در این مقاله کوشیده است به سخنان این بزرگواران و گاهگاه به کلام
مشایخ عرفا که در اشعار شاعر نامبرده آمده است، اشاره کند و تأثرات وی را از سخنان
گهربار باز نمایاند.
خلاصه ماشینی:
"»(جامع صغیر، ج 2، 140) ناصر خسرو گوید: چو هارون موسی علی بود در دین همانباز و هم همنشین محمد (دیوان اشعار ناصر خسرو، 103) 26-گهی زنگ شک از آیینه لا سیف بزدایم گهی آیینهدار نور فیض لا فتی باشم (ص 156) لا سیف و لا فتی تضمین حدیثی است که میفرماید:«لا فتی إلا علی و لا سیف ألا ذوالفقار» (لغت نامه زیر واژه لا فتی) کی میرسد به معرفت سر ذات تو هر کس نیست عارف مضمون من عرف تا آنگاه که انسان خود را نشناسد قادر به شناخت خدای بزرگ نیست چنانکه حضرت علی (ع)فرماید:«من عرف نفسه فقد عرف ربه»(نهج البلاغه، ج 4، 547) رسول اکرم میفرماید:«إذا عرف نفسه عرف ربه أی الإ نسان:انسان اگر خود را شناخت پروردگارش را شناخته است.
(فتوحات مکیه، ج 1، 659) 39-شهرتی دارد که چون میرفت از دنیا رسول گفت بهر حفظ دین مستخلف من عترت است (620) پیامبر اکرم(ص)امر خطیر رهبری و خلافت مسلمانان را در جامه ولایت و امامت به خاندان گرامیش-که سرآغاز کار آنان مزین به وجود امیز مؤمنان علی(ع)بود-به نص صریح، مفوض کرده فرمود:إنی تارک فیکم خلیفتین:کتاب الله حبل ممدود ما بین السماء و الأرض، و عترتی اهل بیتی و إنهما لن یتفرقا حتی یردا علی الحوض:من در میان شما دو خلیفه بر جای میگذارم: کتاب خدا که ریسمانی است کشیده میان آسمان و زمین و خاندانم که خانواده مناند و این دو خلیفه هرگز از هم جدا نمیشوند تا در حوض بر من وارد شوند."