چکیده:
«حدیث ثقلین»، از احادیث بسیار مهم نبوی است که بیش از سی نفر از صحابه پیامبر(، شمار بسیاری از تابعین و عالمان اسلامی در قرن های مختلف، آن را روایت کردهاند. اهتمام پیامبر اکرم( به این حدیث تا حدی است که در مکانها، زمانها و مناسبتهای مختلف آن را بیان کرده و با تاکید بسیار، آن را یادآور شده است. ایشان قرآن و عترت خویش را به عنوان دو میراث گرانبها در میان امت اسلامی باقی میگذارد. آن دو، تا قیامت هرگز از هم جدا نخواهند شد و هدایت مسلمانان در گرو تمسک به آن دو میباشد. مفاد روشن حدیث، عصمت و افضلیت عترت پیامبر( است؛ لذا جز بر اهل بیت عصمت و طهارت( قابل انطباق نخواهد بود. از طرفی، عصمت و افضلیت از شرایط اساسی امامت است. لذا حدیث ثقلین بر امامت اهل بیت عصمت و طهارت( دلالت میکند. مضافا این که وجوب تمسک به آنان که مدلول دیگر حدیث است، دلیل دیگری بر امامت آنان است. از سوی دیگر، جدایی ناپذیری عترت از قرآن کریم و بالعکس، گویای آن است که زمین و زمان، هرگز از امامت اهل بیت عصمت و طهارت( خالی نخواهد بود. بدین جهت، این حدیث شریف از دلایل روشن بر وجود امام عصر( میباشد.
“The Two Weighty Things” tradition is one of the most important Prophet’s Traditions، which has been narrated by over thirty of Prophet’s Companions، and a large number of followers and Islamic scholars in various centuries. The Prophet’s diligent effort in relation to the “Two Weighty Things” tradition was to the extent that he stated the tradition in various places، times and occasions and reminded it with special emphasis. He has left Quran and his Household as two precious heritages among the Islamic nation. They will never separate from each other till the doomsday، and the guidance of Muslims is guaranteed by resorting to them. The clear content of the tradition is the infallibility and excellence of the Prophet’s Household، so the tradition is just conformable with the Household of Infallibility and Purity. At one hand، infallibility and excellence are the basic requisites of Imamate. Thus، the “Two Weighty Things” tradition implies the Imamate and purity of the Prophet’s Household. Moreover، the necessity of resorting to them which itself is the signification of another tradition، is another reason for their Imamate. On the other hand، the inseparability of the Household from Quran and vice versa indicates the fact that the earth and time is never empty from Imamate of the Household of Infallibility and Purity. Therefore، this noble tradition clearly implies the existence of Imam of the time.
خلاصه ماشینی:
پس، بر آن دو تقدم نگيريد که هلاک خواهيد شد، و آنان (عترت) را تعليم ندهيد که از شما داناتر هستند (سيوطي، 1412، ج2: 269؛ طبراني، 1415، ج5: 186 ـ 187 و متقي هندي، 1401، ج1: 166) قابل ذكر است، نقلهاي مزبور از حديث ثقلين، بر اساس روايت زيدبن ارقم که ازمنابع اهل سنت نقل کرديم؛ درمنابع شيعه نيز آمده است (شيخ صدوق، 1416: 234 ـ 240؛ مجلسي، 1390، ج23: 113 ـ 154؛ آمدي، 1391، ج2: 321 ـ364).
لذا اين سخن ابن تيميه که در روايت مسلم تنها به تمسک به قرآن توجه شده، و درباره اهل بيت فقط سه بار جمله «و اذکرکم الله في أهل بيتي» آمده است، و نه توصيه به پيروي از آنان و بنابراين از منظر وي، حديث ثقلين بر وجوب پيروي از اهل بيت دلالت نميکند؛ 1 بيپايه است؛ زيرا همان گونه که بيان گرديد متفاهم عرفي از عطف «اهل بيتي» بر «کتاب الله» اين است که شأن و منزلت اهل بيت نزد خداوند همان شأن و منزلت قرآن کريم است؛ و لذا حفظ حرمت اهل بيت پيامبر و عمل به دستورات آنان، همانند حفظ حرمت قرآن و عمل به دستورات آن واجب ميباشد، و جمله «اذکرکم الله في أهل بيتي» که سه بار تکرار شده است، برتأکيد ويژه نسبت به رعايت حکم مزبور در مورد اهل بيت دلالت ميکند.
در اينجا اين سؤال مطرح ميشود که مقصود از اهل بيت که پيامبر در غدير خم، اصحاب خود را به تمسک به آنان در کنار قرآن سفارش کرده است؛ چه کساني بودهاند؟ يعني در فاصله ميان صدور حديث ثقلين و نزول آيه تطهير (نور، بيتا: 552).