چکیده:
قرآن مجید از ابعاد مختلف دارای اعجاز است. جنبه بلاغی و ادبی آن از همان ابتدای نزول بسیار مورد توجه واقع شده است، به طوی که سبک، شیوه بیان، سلامت الفاظ و ... آن عقول ادیبان را به حیرت واداشته است. هر زبانی برای بیان معانی و مفاهیم خود، اسلوب خاصی دارد که در آن با انتخاب کلمات و چینش آنها بر مخاطب اثر می گذارد. قرآن کریم نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ بلکه دارای اسلوبهای مخصوص به خود است. اسلوب های بکار رفته در قرآن کریم نمونه والای فصاحت و بلاغت را نشان می دهد. یکی از این اسلوبها، اسلوب تاکید است که با صورتهای مختلف در اوج فصاحت و بلاغت بیان شده است. سعی این مقاله بر آن است تا مبحث مهم بلاغی- زبانی تاکید را در کتاب شریف قرآن مجید مورد مداقه قرار داده و به استناد آیات قرآنی به توضیح و تبین شیوه های تاکید و تحلیل جنبه های بلاغی آن بپردازد. با تحقیق و بررسی آیات قرآن شریف و با عنایت به این که تاکید، اغراض مختلفی از جمله برطرف شدن تردید مخاطب و ... دارد، بسیار مورد توجه است؛ چرا که در فهم هرچه بیشتر و بهتر مقصود قرآن به آدمی یاری می رساند.
خلاصه ماشینی:
با عنايت به اين كه تأكيد، اغراض مختلفي دارد از جمله برطرف شدن ترديد مخاطب و نهايتاً تأثير بيشتر كلام در كتب بلاغي و ادبي، بسيار مورد توجه است و با تحقيق و بررسي آيات قرآن شريف مي توان موارد مختلف تأكيد از جمله استفاده از ادات تأكيد از جمله لام ابتداء، نون تأكيد، ، تقديم فاعل معنوي، تكرار، قسم و ...
لَّئِنْ أَنجَانَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ ﴾ (انعام،63) لام را در آغاز آيه براي قسم به حساب آورده اند كه براي تأكيد است و همچنين لام تأكيد در آغاز فعل « لَنَكُونَنَّ» و بعد از آن نون تأكيد ثقيله به همراه فعل مضارع مذكور (همان، پاورقي، ص 66) در اين گفتار مناسب است كه از انواع ادات تأكيد، نمونه هايي جهت تبيين بيشتر مطلب آورده شود: إنَّ و أنَّ: اين ادات كه حروف مشبهة بالفعل ناميده شده و در فارسي «بدرستي كه»، «قطعاً»، «همانا» و ...
گاهي نيز فعل قسم تقديراً در آيات قرآني موجود مي باشد و هيچگونه اداتي در كلام ديده نمي شودكه تأكيد را شدت مي بخشد مثلاً هنگامي كه قرآن قصه رسالت حضرت حضرت عيسي را مطرح مي سازد و مردم انكار مي كنند با آيهي ﴿قَالُوا رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ﴾ (يس، 16) در «ربنا يعلم» معناي قسم نيز نهفته است( هاشمي، 1410ق، ص 67) در مورد حرف «لام» نيز سيد احمد هاشمي در آيه ﴿ لَئِنْ أَنجَيْتَنَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنِّ مِنَ الشَّاكِرِينَ﴾ (يونس، 22) «لام» اول آيه را در معناي قسم آورده كه براي تأكيد است.