چکیده:
هدف از این مطالعه تعیین پتانسیل توسعة بخشی از شهر بندرعباس با بهکارگیری مدل تخریب و قابلیتهای تحلیل مکانی سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. در این راستا، ابتدا محدودة مطالعاتی به 149 سلول شبکة 900 هکتاری (6×6 سانتیمتر در نقشة 1:50000) تقسیم و سپس، بر اساس مدل تخریب، ضرایب تخریب برای واحدهای شبکه محاسبه شد. آسیبپذیری بومشناختی با بهکارگیری نقشههای بیوفیزیکی محاسبه و درجهبندی شد. سپس، با شناسایی عوامل تخریب و محاسبة تراکم فیزیولوژیک، ضرایب تخریب در کلیة واحدهای نشانزد محاسبه شد. نتایج نشان میدهد 130 واحد، یعنی 23 /87 درصد از کل شبکه نیازمند بازسازی است و تعداد 18 واحد، یعنی 07/12 درصد از کل شبکه اقدامهای حفاظتی نیاز دارد. در محدودة مورد مطالعه، مناطق مستعد توسعه درصد بسیار ناچیزی را به خود اختصاص دادهاند (67/0 درصد از کل شبکه). تدوین و اجرای آموزشهای محیطزیستی برای بهرهبرداران، جلب مشارکت آنها، ایجاد تشکیلات مدیریت محیط زیست در بخش صنایع، ارزیابی توان محیط زیست و نظارت بر حسن اجرای طرحهای آمایش استانی، و نیز مطالعات ارزیابی آثار توسعه، به عنوان راهکارهایی برای جلوگیری از تخریب پیشنهاد شد.
خلاصه ماشینی:
تدوين و اجراي آموزش هاي محيط زيستي براي بهره برداران ، جلب مشارکت آن ها، ايجاد تشکيلات مديريت محيط زيسـت در بخش صنايع ، ارزيابي توان محيط زيست و نظارت بر حسن اجراي طرح هاي آمايش استاني ، و نيز مطالعـات ارزيـابي آثـار توسـعه ، بـه عنوان راهکارهايي براي جلوگيري از تخريب پيشنهاد شد واژگان کليدي آثار محيط زيستي، توسعۀ شهري و خدماتي، سامانه اطلاعات جغرافيايي، شهر بندرعباس ، مدل تخريب .
نتايج بررسي پژوهش ها در اين حوزه نشان داد مخدوم مدل تخريب را براي اولين بار در سـال ١٣٧٢ معرفي کرد و براي ارزيابي آثار توسعه بر محيط زيست استان آذربايجان شرقي به کار گرفت .
نوري (١٣٧٦) در سطح استان کرمانشاه ، در يک اقدام ابتکاري شبکه بندي UTM را به عنوان واحـد نشانزد به کار گرفت و براي اولين بار در کشور مرزبنديهاي سياسي شهرستان را به کار گرفت تا بـا اجراي مدل ، ميزان تخريب محيط زيست ناشي از فعاليت هاي انساني را در راستاي ملموس کـردن نتايج اجراي مدل براي تصميم گيران سياسـي و اقتصـادي تعيـين کنـد (نـوري، ١٣٧٦).
نقشۀ موقعيت جغرافيايي محدودة مورد مطالعه در استان هرمزگان يافته هاي پژوهش از مجموع ١٤٩ واحد شبکه ، ١ واحد (٠/٦٧درصد از کل مساحت ) به علت قرارگرفتن در محـدودة منطقه حفاظت شده گنو، پايين بودن تراکم فيزيولوژيک و حضور کم جوامع انساني، دامنـۀ تخريـب ٤/٩٩-١/٣٣ دارد و مستعد توسعۀ بيشتر است و درجۀ ٤ توسعه را دارد.