چکیده:
پروین اعتصامی از شاعران گرانمایه معاصر ایران زمین است که با بیان نکات مختلف از جمله تعلیم و تربیت زنان در شعرهای خود، برجستگی خاصی یافته است و از جمله زنان باشهامتی است که تحت تأثیر تربیت پدر ارجمندی چون یوسف اعتصامالملک و در سایة دانش و ترجمههای او از زبانهای مختلف، بالید و به شکوفایی و کمال رسید. کتاب «تحریر المرأﺓ» اثر قاسم امین مصری دربارة آزادی و تعلیم و تربیت زنان است که یوسف اعتصامالملک از زبان عربی به فارسی ترجمه و بخشهایی از آن را با نام «تربیت نسوان» در ایران منتشر کرده است. در این مقاله سعی شده است اندیشههای قاسم امین مصری دربارة ضرورت تعلیم و تربیت زنان و تأثیر آن در شعر و اندیشة پروین؛ همچنین زندگی، آثار، اندیشهها و آرمانهای آنان بررسی شود؛ با این سؤالات که؛ آیا پروین در همةزمینههای شعری خود تحت تأثیر این متفکر و نویسندة مصری بوده است یا خیر؛ و اگر بوده تا چه میزان و به چه صورتی بوده است؟ همچنین تفاوتهای این بینش در چه بخشهایی است؟ که در این نوشتار، یکی از تفاوتهای بینش پروین با قاسم امین، توجه پروین به ظرافتهای وجودی زنان ایرانی، بدون تقلید صرف از زنان غربی، تشخیص داده شده است.
خلاصه ماشینی:
کتاب «تحریر المرأﺓ» اثر قاسم امین مصری دربارة آزادی و تعلیم و تربیت زنان است که یوسف اعتصامالملک از زبان عربی به فارسی ترجمه و بخشهایی از آن را با نام «تربیت نسوان» در ایران منتشر کرده است.
تعلیم و تربیت زنان، قاسم امین مصری، پروین اعتصامی مقدمه دست چپت از راست ندارد کموکاست گر زن نبود چو مرد، تقصیر شماست میکرد اگر کار، قوی بود چو راست از بهر زنان، علم و هنر باید خواست (محمدهاشم، 1321: 63) ادبیات تطبیقی، یکی از دانشهای نوپا، مفید و کارآمد در حوزة ادبیات جهان است که ادبیات ملل مختلف را بهصورت مجموعهای بههمپیوسته و مقولهای واحد با اختلافات ظاهری و زبانی مورد بررسی قرار میدهد و ضمن شناختن و شناساندن ادبیات بومی، روابط و مناسبات آن را با ادبیات جهان نمایان میسازد و از این رهگذر، علاوه براینکه سطح دانش و معلومات افراد را ارتقا میدهد، موجب رشد و بالندگی ادبدوستان نیز میگردد (ممتحن و بهمنی، 1391: 8).
ق. در ایران، با ترجمة بخشی از کتاب «تحریرالمرأة» اثر قاسم امین مصری به زبان فارسی با نام جدید «تربیت نسوان»، به دست یوسف اعتصامالملک، سخن دربارة حقوق و آزادی زنان و تعلیم و تربیت نوین و لزوم تعمیم آن به زن و مرد در ادبیات این دوره به شکلی گستردهتر از پیش، مطرح شد؛ بهویژه با ظهور صنعت چاپ و نشر و مطبوعات و نیز ضرورت آگاهی همة مردم از مساﺋﻞ سیاسی و حوادث جاری، نیاز به سوادآموزی همگانی بیشازپیش احساس میشد (یاحقی، 1376: 21).