چکیده:
در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﯽ ﮔﻔﺘﺎر، ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻨﯿﺪن آواﻫﺎی ﯾﮏ واژه، ﺗﻌﺪادی ﻧﻤﺎﯾﺶ واژﮔﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎﻧﺪﯾﺪاﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای آن واژه ﻓﻌﺎل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﯾﮏ واژه از ﺑﯿﻦ اﯾﻦ واژهﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد. اﻣﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪی ﻣﻬﻢ ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻌﺎلﺳﺎزی واژﮔﺎن را ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮐﻨﺪ. وﯾﺰﮔﯽﻫﺎی زﺑﺮزﻧﺠﺒﺮی از ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻓﻌﺎلﺳﺎزی واژﮔﺎن ذﻫﻨﯽ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮاﻟﮕﻮی ﺗﮑﯿﻪی واژﮔﺎﻧﯽ در ﻓﻌﺎلﺳﺎزی واژﮔﺎن ذﻫﻨﯽ در ﻓﺎرﺳﯽزﺑﺎﻧﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ده ﮐﻠﻤﻪ ﮐﻪ دارای دو اﻟﮕﻮی ﺗﮑﯿﻪی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ دو ﻣﻌﻨﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮدﻧﺪ، اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ و در ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ در اﺧﺘﯿﺎر اﻓﺮاد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. از اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ: اﻟﻒ) ﻧﺤﻮهی ﺧﻮاﻧﺪن ﮐﻠﻤﺎت ﻫﺪف ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺑﺎﻓﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﮔﺮﭼﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﻮﻧﻪی اﺳﻤﯽ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮐﻠﻤﺎت ﻫﺪف ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﻮﻧﻪی ﻓﻌﻠﯽ اﺳﺖ، اﻣﺎاﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﺮد ﻫﻤﻮاره ﮐﻠﻤﻪ را ﺑﺎ اﻟﮕﻮی ﺗﮑﯿﻪی اﺳﻤﯽ ﺑﺨﻮاﻧﺪ، ب) در ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮐﻠﻤﺎت ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺮای ﮐﻠﻤﺎت ﻫﺪف، راﺑﻄﻪای ﺑﯿﻦ ﻧﺤﻮهی ﺧﻮاﻧﺪن ﻓﺮد و ﮐﻠﻤﻪی ﻧﻮﺷﺘﻪﺷﺪه وﺟﻮد ﻧﺪارد، ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮐﻠﻤﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻠﻤﺎت ﻫﺪف، ﺑﻪ اﻟﮕﻮی ﺗﮑﯿﻪای ﮐﻪ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ. ﻋﻠﺖ ﻧﺘﯿﺠﻪی دوم را ﻣﯽﺗﻮان ﮐﻢ ﺑﻮدن ﺗﻌﺪاد اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﮐﻠﻤﺎت در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ داﻧﺴﺖ زﯾﺮا در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ اﮐﺜﺮ ﮐﻠﻤﺎت ﺗﻨﻬﺎ دارای ﯾﮏ اﻟﮕﻮی ﺗﮑﯿﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ دارای دو اﻟﮕﻮی ﺗﮑﯿﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺎرﺳﯽزﺑﺎﻧﺎن ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻟﮕﻮی ﺗﮑﯿﻪی ﮐﻠﻤﺎت ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ.
خلاصه ماشینی:
"اما تأثیر الگوی نوای نادرست یک واژه برای نشان دادن این که نوای واژگانی برای فعال سازی کاندیداها مورد استفاده قرار میگیرد یا خیر کافی نیست زیرا دو امکان برای نقش نوای واژگانی در بازشناسی واژه ی شنیده شده وجود دارد؛ یکی این که نوای واژگانی علاوه بر ویژگی واجی برای محدود کردن فعال سازی کاندیداها به کار میرود؛ یعنی هنگامیکه شنونده ای واژه ی FORbear (/fɔːbɛəˈ/) را میشنود، نمایش FORbear (fɔːbɛə/ˈ/) به عنوان یک واژه ی کاندیدا در ذهن وی فعال میشود، اما نمایش واژه ی forBEAR(fɔːˈbɛə//) که تنها از نظر الگوی تکیه متفاوت است در واژگان ذهن فرد فعال نمیشود.
تحلیل آماری نتایج به دست آمده برای پرسش نامه ی اول نشان داد کهبرای کلمات گروه اول تفاوت بین تعداد افرادی که یک کلمه را با الگوی تکیه ی اسمی خوانده اند با افرادی که آن کلمه را با الگوی تکیه ی فعلی خوانده اند، در سطح آلفای پنج صدم معنادار است و بیشتر افراد این کلمات را با الگوی تکیه ی فعلی خوانده اند.
٨. نتیجه گیری و پیشنهادات این مطالعه نشان داد وقتی به افراد پرسش نامه ی اول (بافت فعلی) داده میشود، بیشتر افراد کلمات هدف را با الگوی تکیه - ی فعلی میخوانند، هنگامیکه پرسش نامه های دوم به افراد داده میشود (بافت اسمی) تمامی افراد، تمام کلمات را با الگوی تکیه ی اسمی میخوانند؛ وقتی پرسش نامه های سوم (بافت تصادفی) به افراد داده میشود، رقابت تنگاتنگی بین بافت به کار رفته و سایر عوامل به وجود میآید تا فرد تصمیم بگیرد که کلمه را با چه الگوی تکیه ای بخواند.
Explaining cross-linguistic differences in Effects of lexical stress On spoken-word recognition, In R."