چکیده:
ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﯾﮑﯽ از ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺑﺰرگ و ﻣﺘﻮﺳﻂ اﯾﺮان اﺳﺖ و ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﯿﻠﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و درک ﺻﺤﯿﺢ از ﻧﺤﻮه ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاری ﭘﺪﯾﺪه ﺟﻨﮓ در ﺗﺤﺮﮐﺎت ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ در زﻣﺎن وﻗﻮع ﺟﻨﮓ و ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﺗﻤﻪ آن در ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت در ﺷﻬﺮ اﻫﻮاز و رﺷﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﯿﻪ ای اﺳﺖ. ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﺳﮑﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮﯾﻦ در اﯾﻦ ﺷﻬﺮ در ﺳﺎل ﻫﺎی اﺧﯿﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺘﻌﺪدی ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه ﺑﻪ رﯾﺸﻪ ﯾﺎﺑﯽ ﻋﻠﺖ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ در ﯾﮑﯽ از ﻧﻘﺎط ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺷﻬﺮ اﻫﻮاز ﺑﺎ ﻧﺎم روﺳﺘﺎی ﻣﻼﺷﯿﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻧﻮع ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻮده و ﺑﺎ ﮔﺮدآوری داده ﻫﺎی ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ای و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار GIS و SPSS ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﻓﺮﺿﯿﻪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه رﺷﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ دورهی زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد. دو ﻣﺮﺣﻠﻪ از آن ﮐﻪ ﺑﯿﺶ ﺗﺮﯾﻦ رﺷﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻫﺎﺳﺖ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﺟﻨﮓ و ﺗﺄﺛﯿﺮاﺗﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﺮ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮓ زده داﺷﺘﻪ، دارد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﺟﻨﮓ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی و ﮔﺴﺘﺮش روﺳﺘﺎی ﻣﻼﺷﯿﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺎرزی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
تأثیر جنگ تحمیلی بر شکل گیری و گسترش مناطق حاشیه نشین مطالعه موردی: منطقه ملاشیه اهواز تاریخ دریافت مقاله : ٩٠/٠٩/٠٦ تاریخ پذیرش نهایی مقاله : ٩١/٠٨/٢٠ علی موحد*(دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران) حسین کرملا چعب (کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز) عباس محمدی(کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز) چکیده حاشیه نشینی یکی از پدیده های جغرافیایی شهرهای بزرگ و متوسط ایران است و جنگ تحمیلی بر این پدیده بی تاثیر نبوده است .
ربانی و دیگران (١٣٨٥) در مقاله ای تحت عنوان بررسی عوامل موثر در شکل گیری مسأله حاشیه نشینی و پیامدهای اجتماعیان در شهر اهواز به این نتیجه رسیدهاند که مهاجرت از محیط های کوچک روستایی و شهری اطراف به شهر اهواز، مهم ترین عامل ایجاد و گسترش مناطق حاشیه نشین می باشد که خود تحت تأثیر دافعه های اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی محل سکونت قبلی و جاذبه های اقتصادی و اجتماعی – فرهنگی شهر بوده است .
صابری فر (١٣٨٨) در مقاله با عنوان بررسی تحلیلی حاشیه نشینی در شهر بیرجند: مطالعه موردی منطقه کارگران به این نتیجه می رسد که مهاجرت های روستا- شهری، ضعف توان مالی ساکنان ناحیه به همراه ناتوانی مسؤولان در ساماندهی این وضعیت ، باعث پیدایش شکل گیری حاشیه مورد بررسی و بروز ناهنجاهای متعدد شده است ؛ به طوری که بسیاری از این خانواده ها از فقر و محرومیت رنج می برند.