چکیده:
چکیده توهین در رسانه امری محتمل است. ماهیت کار رسانهای اقتضا میکند تا نظام حقوقی حاکم بر توهین در رسانه واجد ویژگیهایی باشد. به همین منظور نظامهای حقوقی مختلف، امتیازاتی را در محاکم برای رسانهها در موارد ایراد اتهام توهین به آنها در نظر گرفتهاند. مصونیت مشروط برای رسانه از جمله امتیازاتی است که لازم است در طرح دعوای توهین علیه رسانه مدنظر محاکم قضایی قرار گیرد. نظام حقوقی ایران بدون توجه به این مصونیت، قلمرو مصادیق توهین از طریق رسانه را گستردهتر از مصادیق توهین از سوی افراد عادی در نظر گرفته است. هرچند علت سختگیری قانونگذار ویژگی عمومی بودن و انتشار وسیع برنامههای رسانه است، اما این رویکرد میتواند در مصاف با اصل آزادی بیان با چالش مواجه شود. نظام حقوقی ایران در ارتباط با توهین در رسانه را میتوان با توجه به کارویژه رسانه تکمیل و تقویت کرد و نظام مطلوب برای توزیع مسؤولیت در میان دستاندرکاران رسانه در جریان یک توهین را تدوین کرد.
خلاصه ماشینی:
"مـاده٣٠ الحـاقی ١٣٨٨/٣/٢٣ بـه اساسـنامه سازمان صدا و سـیمای جمهـوری اسـلامی ایـران مصـوب ١٣٦٢ درخصـوص تـوهین فردی این گونه اشعار می دارد: «چنانچـه در برنامـه هـای پخـش شـده سـازمان (اعـم از خبری، گزارشی ، تولیدی در قالب های مختلف بیانی ـ تصویری و نمایشی ) از شبکه هـای محلی ، سراسری و بین المللی ویا در اطلاعیه های صادره از سـوی آن سـازمان مطـالبی مشتمل بر توهین ، افترا یا خلاف واقع نسبت به هر شـخص (اعـم از حقیقـی یـا حقـوقی ) باشد ویا به هر نحوی اظهارات اشخاص تحریف گردد، مراحل ذیل برای احقاق حق طـی خواهد شد...
توهین در رسانه های خارجی باید توجه داشت که صلاحیت محاکم ایران در رسیدگی به جرم تـوهین در رسـانه هـای خارجی دو حالت دارد: چنانچه توهین منتشرشده از مصادیق توهین در قانون مجـازات اسلامی باشد، صلاحیت شخصی و موضوعی برای محاکم ایران وجود خواهـد داشـت ؛ چرا که مواد مربوط به توهین در قانون مجازات اسلامی در مورد مرتکب جـرم عبـارت «هر کس » را به کار برده است ، و لذا حکم ماده را نسبت به همه افـراد تعمـیم مـی دهـد و تابعیت مرتکب جرم خصوصیتی ندارد.
از آنجا کـه نظـام حقـوقی مسـؤولیت در مطبوعـات نیـز نظـامی چندگانـه اسـت و قـانون مطبوعات در برخی از موارد قائل به مسؤولیت انحصاری نویسـنده شـده اسـت (ماننـد توهین به دین مبین اسلام) و در برخی موارد قائـل بـه مسـؤولیت مشـترک نویسـنده و مدیرمسؤول شده است (مانند توهین به رهبر انقلاب یا مراجع مسـلم تقلیـد)، لـذا تعمـیم چنین فرمولی به عرصه رسانه ملی و صـدا و سـیمای جمهـوری اسـلامی ایـران امـری است که نیاز به تأمل بیش تر دارد؛ خصوصا آنکه اصول مربوط به تفسیر به نفـع مـتهم و اصل قانونی بودن جرم و مجازات اجازه تنقیح مناط در این خصوص را نمی دهد."