چکیده:
موج سوم فمینیسم با طرح الگوهای بومی و با ظاهری اسلامی به دفاع از فمینیسم پرداخته و با تفسیرهای جدید از متون دینی، مفاهیم دینی را در خدمت نهضت فمینیسم قرار دادند. در مقابل، مخالفان فمینیسم اسلامی نیز این مفهوم را مفهومی متناقض دانسته و با تمرکز بر دو مفهوم «اسلام» و «فمینیسم»، امکان مفهومی این ترکیب را به چالش می¬کشند. در این مقاله اندیشه¬های فمینیسم اسلامی و نظرات موافقان و مخالفان این دیدگاه فمینیستی بررسی و رویکردهای مطرح شده در این حوزه طبقهبندی شد. در بخش موافقان، سه گروه با استراتژی¬های تحدید مفهوم اسلام، اسلام¬محور و مساوات مدرن¬محور و در بخش مخالفان، سه گروه با تاکید بر مفهوم فمینیسم، با تاکید بر موفق نبودن فمینیسم اسلامی و با تاکید بر منطق کلامی فمینیسم اسلامی شناسایی شدند. پس از بررسی نظرات موافقان و مخالفان یافته¬های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به گستردگی حیطه¬ی مفهومی دو مفهوم اصلی فمینیسم اسلامی یعنی «فمینیسم» و «اسلام» نمی¬توان مدعی امکان یا عدم امکان قطعی این مفهوم شد. بدیهی است در مبحث امکان مفهومی فمینیسم اسلامی توجه به زمینه¬های مفهومی مانند فمینیسم و اسلام در زمینه¬ی اجتماعی مطرح شده ضروری است. از این¬رو بسته به زمینه¬ی اجتماعی و گستره¬ی تعریف دو مفهوم می¬توان به امکان یا عدم امکان فمینیسم اسلامی رای داد
The third wave of feminism introduces indigenous patterns and takes an Islamic appearance to defend feminism، and makes use of new interpretations of religious texts to employ religious concepts in the service of the feminist movement. In contrast، the opponents of Islamic feminism consider this concept to be contradictory and focus on the two concepts of "Islam" and "feminism" to challenge the conceptual possibility of this combination. In this paper first the Islamic feminism and the opinions of its advocates and opponents are reviewed and then the different approaches in this area are categorized. Three groups with different strategies to limit the concept of Islam، Islam-oriented and modern equality-oriented strategies are discussed as advocates and three groups، namely with emphasis on the concept of feminism، with emphasis on the failure Islamic feminism and with emphasis on the verbal logic behind Islamic feminism are identified as opponents. After reviewing the opinions of the proponents and opponents The results suggest that due to the extent of the conceptual scope of the two main concepts of Islamic feminism، namely "feminism" and "Islam"، we cannot claim a possibility or an impossibility for this concept. Obviously، when considering the conceptual possibility of Islamic feminism it is necessary to pay attention to its conceptual contexts like feminism and Islam in the social context. Therefore، depending on the social context and range of the definitions of the two concepts we can decide on the possibility or impossibility of Islamic feminism.
خلاصه ماشینی:
"بنابر آنچه گفته شد، پرسش اساسی این مقاله را میتوان این گونه سامان داد که آیا «فمینیسم اسلامی» به لحاظ مفهومی، امکانپذیر است؟ 3- تعریف مفهوم فمینیسم تعاریف متنوع و متعددی از فمینیسم وجود دارد (بیات 1381: 436-423؛ میشل 1377: 11؛ Webster 1989: 708؛ oxford 2000: 428) که نشان دهندهی پیچیدگی و گستردگی حوزههای اجتماعیای است که این مفهوم بر آنها دلالت میکند و در نهایت نیز به عدم توافق بر یک تعریف نهایی منجر میشود.
بر این اساس وی معتقد است که فمینیسم اسلامی وجود ندارد، زیرا در رسیدن به اهداف خود -که شامل لغو محدودیتهای حقوقی زنان در خانواده، تمهیدات حقوقی و اجتماعی برای دستیابی زنان به فضای اجتماعی، تغییر دادن نظامهای اعتقادی و هنجارهای فرهنگی مربوط به تواناییهای زنان و توان مشارکت آنها در جامعه و سرانجام تعدیل برخورد جامعه با «اخلاق» و در واقع با «جنسیت زنانه» میباشد» (همان: 630) ناموفق بوده است.
در واقع در نقد ایدهی اصلی امتزاج افقها و فرهنگها باید گفت، این امتزاج بر اساس تحلیل خارجی مفصلبندیهای موجود در جامعه صورت میگیرد که بر اساس آن ادعا میشود از گفتمانها و مفاهیم رقیب و یا مغایر، مؤلفههایی در عینیتها و هویتهای خارجی مشاهده میشود و دیگر با واقعیت ناب و محض فرهنگی و اجتماعی روبهرو نیستیم، اما بعید به نظر میرسد در میان گفتمانهای متعارض که تعارضشان حداکثری است (مانند اسلام و فمینیسم)، چنین امتزاجی در عینیت نیز صورت گرفته باشد.
باید توجه داشت که اسلام مد نظر توحیدی و حتی میرحسینی اسلامی گزینش شده است، از این رو بخشی از متون اسلامی مبنای دفاع از حقوق زنان قرار گرفته و توجیهی بر وجود فمینیسم اسلامی دانسته شده است.
dictionary, Secound Edition,2001, by Crown Publisher Tohidi, nayere, Fall: 2010, "Beyond Islamic Feminism: Women and Representation in Iran’s Democracy Movement."