چکیده:
هرمنوتیک فلسفی یکی از مهم ترین رویکردهای هرمنوتیکی است که مارتین هایدگر آن را پایه ریزی و تبیین کرد و هانس جورج گادامر آن را تدوین کرد و توسعه بخشید. گادامر که شاگرد خصوصی هایدگر بود، در معروف ترین اثرش در هرمنوتیک به نام حقیقت و روش به تحلیل و نقدی گسترده و پرمحتوا از اندیشه هرمنوتیک روشی پرداخت. هرمنوتیک روشی، بر ارائه اصول و قواعد و روش شناسی تفسیر صحیح متون همت می گمارد؛ اما گادامر بنیان هرمنوتیکی خود را بر نفی روش و پدیدارشناسی فهم وجودی استوار می سازد و با اتکا بر اصول هرمنوتیکی خود، الگوی مفاهمه دیالکتیکی را ارائه می دهد. این نوشتار، کیفیت ابتنای فلسفه هرمنوتیکی گادامر بر نفی روش را توصیف و تحلیل می کند تا از این رهگذر بتواند علاوه بر تبیین «مفاهمه دیالکتیکی مبتنی بر پرسش و پاسخ» به منزله روش بدیل گادامر در نفی روش، فرصتی برای بررسی این روش در اختیار قرار دهد و روشن خواهد شد که الگوی وی، دارای مشکلات پرشماری از قبیل ابهام، دور و تسلسل است.
خلاصه ماشینی:
"مراد از این حقیقت چیست؟ آیا حقیقت همان واقعیت است؟ آیا مطلق حقیقت منظور است یا حقیقت معنا؟ و با توجه به اینکه بحث دارای رویکرد هستی شناختی است، منظور از معانی آیا مطلق معانی وجودی یعنی موجودات است یا معانی متون مدنظر است؟ اصولا چه تفاوتی میان تبیین گادامر از حقیقت و تلقی دیگر اندیشمندان وجود دارد؟ کلید حل معمای فلسفه هرمنوتیکی فهم محور هستی شناخت بی روش را باید در تحلیل دقیق حقیقت، فهم و هستی شناسی گادامر یافت.
در اینجا اشیا خودشان، خودشان را نمایان می کنند، و این همان اساس فنومنولوژی هرمنوتیکی و پدیدارشناسی هایدگری و گادامری است که بنای دیالکتیک معرفتی و عقلانیت دیالکتیکی را بنیان می نهد و روش شناسی نیل به حقیقت گادامری را بر پایه طرح غریب حقیقت آری، اما روش نه تبیین می کند؛ و چرایی نفی روش نزد گادامر را از کتم لفاف و لغز هویدا می سازد و روشن می کند که چگونه شناسایی صرفا جریان سیال ادراکات نیست، بلکه رویداد، واقعه و مواجهه است (همان، ص 215).
گادامر درباره این نکته نیز هشدار می دهد که پرسش درست همان پرسشی است که متن پاسخ به آن است و نباید پرسش خطا را مقابل متن قرار داد؛ چراکه: پرسش خطا هیچ پاسخی نمی تواند داشته باشد و این پاسخ نه باطل است و نه حق، بلکه فقط خطاست؛ زیرا پاسخ در آن جهتی قرار نمی گیرد که پرسش در آن جهت پرسیده می شود و طبق نظر گادامر فقط یک راه برای یافتن پرسش درست وجود دارد و آن از طریق غور در خود موضوع است (پالمر، 1387، ص 220)."