خلاصه ماشینی:
"کتاب در دو بخش ارائه شده است: -اسطورهی ایزیس،ازیریس،ایشتر و تله پینو -حماسهی گیل گمش سقاخانههای تهران نادیا بنیادلو مؤسسه فرهنگی پیشینپژوه،سازمان میراث فرهنگی کشور (به تصویر صفحه مراجعه شود) سقاخانه و بررسی موقعیت اجتماعی و مذهبی این پدیده با قدمت کهن خود و نقش آب و احترام و تقدسی که نسبت به آن وجود دارد محتوای اثر حاضر را به خود اختصاص داده است.
اما اوسانههای این دفتر: «خداداد»/«سیب سحرآمیز»که عناصر موجود در آن واگوی پهلوانی و ارتباط رمزگون شاهی با امر قدسی است/«طلسمشکن»نمونهای است برجسته از اوسنههای قومی/«دژ پولادین»نگارهای تمثیلی از بیان اوسانهی تخیلی پهلوان روییندژ است،که اسفندیار آن را میگشاید/«دیو باد هند»نمونهای است کامل از اوسنههای پهلوانی تغزلی خراسان بزرگ/ «دیوزادهی پهلوان»/اوسنهی«خورشید آفرین»که میتوان آن را از میان اوسنههای پهلوانی تغزلی کنار زد و گفت آغاز آن راه به اوسنهیی تکراری و پارهیی از هزار و یک شب میبرد/«باغ جادو»/«پری چاه»/«دیو هفت سر»/«شاهزاده خردمند»که کشش اوسانه و مراتب آزمون برای رسیدن به پهلوانییی است که با جفتجویی همراه است/«یکتنه»وجه پهلوانی و جفتجویی لازم را برای سلسله مراتب تشرف دارا است/«وصیتپذیر فداکار»/«اسپ سهپا»/«شاهزاده ابراهیم و اسب سخنگو»/اوسنهی «نوشآفرین»که ارتباط شرق و غرب و یا با نگاه دیگر پیوند«جسم و جان» را میرساند/«شاه اندیمشک و دفتر زرباد هند»اسطوره تاریخ و حماسه را با یکدیگر درآمیخته است/اوسنه«نصر»که به اسطوره و تاریخ تن میزند و واگوی ابعاد رمزگون پیچیده و روان در کنار غریزه جنسی مهار نشده است/ و«دیوزاد پهلوان»علاوهبر بیست اوسانه یادداشتهایی تحت عنوان: پنداشت و برداشتی چند در زمینهی اوسنههای پهلوانی و تغزلی کهن،کهن آیینی نیکوبد،عناصر و اشخاص انسانی و غیر انسانی در اوسنههای پهلوانی و تغزلی،به همراه نامجا،نامنامه و فهرست راویان ارائه شده است."