چکیده:
در این مقاله از جامعه و انواع آن سخن گفته شده و عناصر و مولفه های اتحاد، انسجام و هدف مندی ملی در آن مورد توجه قرار گرفته است. میان رعایت اخلاق سیاسی و ایجاد تعادل در جامعه رابطه ی تاثیر و تاثر دوسویه فرض شده است. از احزاب و نقش و تاثیر آنها در هنجارسازی سیاسی سخن گفته شده است. در بیشتر تعاریفی که از احزاب، گروه ها و جریان های سیاسی ارائه شده است؛ طبق گفتمان تفکر لیبرال، قدرت طلبی بدون هیچ قید و شرط اخلاقی درونی از لوازم مهم احزاب و گروه های سیاسی شمرده شده است، اما در گفتمان اندیشه ی اسلامی تلاش برای کسب قدرت فقط در یک چارچوب اخلاقی محدود مجاز است. رعایت چارچوب اسلامی مذکور چنان دشوار است که دینداران خالص آن را یک امتحان دشوار الهی و سربلندی و پیروزی در این امتحان الهی را مشروط به تزکیه نفسی فوق العاده می دانند. در چنین گفتمانی است که رعایت اخلاق در سیاست منجر به ایجاد تعادل واقعی در جامعه و ارکان آن می گردد. همچنین در این جستار مبانی اخلاقی رفتار اجتماعی و سیاسی در اسلام و تعالی محور بودن آن مورد توجه قرار گرفته است. الگوی صحیح مشارکت سیاسی در جامعه ی اسلامی، که منجر به توسعه و تعالی سیاسی در سطوح مختلف فردی و اجتماعی می گردد، بر پایه ی نگاه به عمل سیاسی و اجتماعی همچون یک تکلیف دینی و انجام آن به مثابه یک عبادت و حق محوری و پرهیز از تعصب در تشخیص مصادیق کنش های سیاسی و اجتماعی صحیح داشتن دغدغه ی اثربخشی در عمل سیاسی و اجتماعی شکل می گیرد.
خلاصه ماشینی:
"وقتی از واژگانی همچون وحدت، اتحاد، اقتدار، انسجام، هدف مشترک و حس مشترک سخن میگوییم ممکن است به ذهن چنین متبادر شود که جوامعی با خصوصیات فوق جوامعی هستند که در آنها هیچ اختلافی نیست؛ در صورتی که اختلاف در جوامع بشری یک واقعیت است، تا جایی که استاد مطهری( معتقد است در زندگی فردی بشر، عامل اولی اختلاف است؛ یعنی اصل این است که هیچ دو نفری با یکدیگر اتحاد نداشته باشند و قطع نظر از نیروی خارجی، که باید بر وجود انسان حکومت کند، اگر انسان باشد با همان نیروهای داخلی خودش، اصل بر اختلاف است.
لذا ما کارویژههای مشترک احزاب را که بر شکل دهی مطلوب به رفتار سیاسی (Political Behaviour) در سطح جامعه کمک میکند مورد بررسی قرار میدهیم و با مبنا قرار دادن ارزشهای والای اخلاقی و عقاید حقهی اسلامی به نحوی توصیهای (در مقام باید) الزامهایی را برای مطلوبیت اجرایی این کارویژهها متذکر میشویم.
احزاب و تشکلهای سیاسی، علاوه بر تلاش در جهت توسعهی مشارکت سیاسی که به طور مفصل در بخش قبل بدان اشاره شد، باید با شناسایی و آموزش و اطلاع رسانی هنجارها و آرمانهای سیاسی دینی، وجه ایدئولوژیک فرهنگ سیاسی مطلوب در جامعهی اسلامی را غنا بخشند و با استفادهی به روز از دانش بشری، در چارچوب استقلال ارزشی در راستای تحقق ساحت مدنی فرهنگ سیاسی مطلوب در جامعهی اسلامی گام برداشته و به تعالی و نهادینه کردن رفتار سیاسی مطلوب در سطوح فردی و جمعی کمک نمایند.
بنابر این شایسته است احزاب و تشکلهای سیاسی با درایتی ویژه و بیش از همیشه با اتکا به مبانی عقیدتی و اخلاقی رفتار اجتماعی و سیاسی در اسلام و با توجه به کارویژههای مهم و حیاتی خود، با کیفیت و محتوایی متناسب با اهداف و آرمانهای متعالی دینی به ایفای نقش در جامعهی اسلامی ایران بپردازند."