چکیده:
شناخت درمانی مبتنی بر حضورذهن و درمان فراشناختی از درمان های موج سومی هستند که اثربخشی آن ها در دامنه ای از اختلال های روانی مختلف آزمون شده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی در دانشجویان با نشانه های افسردگی، باورهای فراشناختی مثبت و منفی درباره نشخوارفکری و اجتناب تجربه ای بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. به این منظور با استفاده از فراخوان، از دانشجویان برای شرکت در جلسات گروه درمانی دعوت شد. 28 نفر از افراد با نشانه های افسردگی طبق نمره برش پرسشنامه افسردگی بک (28-10) انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه شناخت درمانی مبتنی بر حضورذهن 15 نفر و درمان فراشناختی 13 نفر قرار گرفتند. پرسشنامه افسردگی بک(بک و همکاران)، مقیاس باورهای فراشناختی مثبت درباره نشخوار فکری(پاپاجورجیو و ولز) ، مقیاس باورهای فراشناختی منفی درباره نشخوار فکری(پاپاجورجیو ، ولز و منیا) و پرسشنامه پذیرش و عمل- نسخه دوم(بوند و همکاران) قبل و بعد از درمان اجرا شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس یک راهه تک متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که درمان فراشناختی نسبت به شناخت درمانی مبتنی بر حضورذهن تاثیر بیشتری در کاهش باورهای مثبت (05/0 >P) و منفی (05/0 >P) فراشناختی درباره نشخوار فکری دارد. همچنین شناخت درمانی مبتنی بر حضورذهن اثربخشی بیشتری در کاهش اجتناب و افزایش پذیرش داشت (01/0P<). به این ترتیب یافته های پژوهش حاضر نشان دهنده اثربخشی بیشتر درمان فراشناختی برای باورهای مثبت و منفی فراشناختی درباره نشخوار فکری و اثربخشی بیشترشناخت درمانی مبتنی بر حضورذهن برای افزایش انعطاف پذیری روان شناختی هستند. امید است پژوهش های آینده مکانیزم های اثربخشی دو درمان مذکور را روشن تر کنند.
خلاصه ماشینی:
مقایسة اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر حضورذهن و درمان فراشناختی در دانشجویان با نشانه های افسردگی ، باورهای فراشناختی مثبت و منفی دربارة نشخوار فکری و اجتناب تجربه ای ١ 1 ، پروانه محمدخانی **٢،فریبا حسنی ٣، زرین سادات لاریجانی *** مژگان سپاه منصور****٤وغلامرضا محمودی ٥ ***** چکیده هدف پژوهش حاضر مقایسة اثربخشی شناخت درمانی مبتنـی بـر حضـور ذهن و درمان فراشناختی در دانشجویان بـا نشـانه هـای افسـردگی ، باورهـای فراشناختی مثبت و منفی دربارة نشخوارفکری و اجتناب تجربه ای بود.
کلید واژه ها شناخت درمانی مبتنی بـر حضـورذهن ؛ درمـان فراشـناختی ؛ باورهـای مثبـت فراشناختی دربارة نشخوار فکری ؛ باورهای منفی فراشناختی دربـارة نشـخوار فکری ؛ اجتناب تجربه ای ؛ علائم افسردگی ؛ پذیرش مقدمه اختلال افسردگی یک بیماری عودکننده ١با پیامدهای اجتمـاعی ، اقتصـادی ، جسـمانی و روانـی بسیار است (سگال ، ویلیامزو تیزدل ٢٠٠٧،٢).
به علاوه مرور پژوهش های پیشین در رابطه با سنجش اثربخشی شناخت درمـانی مبتنـی بر حضورذهن و درمان فراشناختی بر باورهای فراشناختی و اجتناب تجربه ای در افراد مبتلا بـه افسردگی نشان دادکه مطالعه ای وجود نداشته است که میزان اثربخشی این دو درمان رامقایسه کند.
با توجه به اینکه درمـان فراشـناختی ، درمـانی بـه خـوبی اثبـات شـده بـرای افسـردگی ، نشخوارذهنی و باورهای فراشناختی است (پاپاجورجیو وولز، ٢٠٠٣؛ولز، ٢٠١١)،پژوهش های متعددی نیز دربارة شکل های فردی وگروهی این درمان درایران انجام شده است (برای مثـال هاشمی وهمکاران ، ١٣٨٩؛ ولی زاده و حسنوندی ، ١٣٩٠) ویکـی ازانـواع گـروه هـای کنتـرل ، ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1.
Mindfulness-based cognitive therapy as a treatment for chronic depression: A preliminary study.