چکیده:
با توجه به ارتباط نزدیک بین رشد اقتصادی و مصرف انرژی، شناخت رابطه علیت بین این دو متغیر در تدوین سیاستهای بخش انرژی موثر است. در این تحقیق، رابطه علیت بین متغیرهای مورد اشاره بررسی خواهد شد. نتایج بیانگر وجود رابطه علیت دوطرفه بین تقاضای واسطهای انرژی و رشد اقتصادی و نیز عدموجود رابطه علیت بین تقاضای نهایی انرژی و رشد اقتصادی است. نتایج حاصل از مدل تصحیح خطا بیانگر وجود رابطه علی یک طرفه از تقاضای واسطهای انرژی به رشد اقتصادی در کوتاهمدت و بلندمدت است، همچنین رابطه علی یک طرفه از تقاضای نهایی انرژی به رشد اقتصادی در بلندمدت وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
نتايج حاصل از روش تودا- ياماموتو نشان داد رابطه عليت گرنجري يـک طرفـه اي از کـل مـصرف نهايي انرژي ، مصرف فـرآورده هـاي نفتـي و مـصرف بـرق بـه رشـد اقتـصادي و يـک رابطـه عليـت گرنجري يک طرفه از رشد اقتصادي به مصرف گاز طبيعي و مصرف سوخت هاي جامد وجود دارد.
نتايج حاصل از برآورد مدل هاي تصحيح خطا نشان مي دهد کـه در کوتـاه مـدت و بلندمـدت رابطـه عليت گرنجري دو طرفه اي بين مصرف برق و رشد اقتصادي و رابطه عليت گرنجري يـک طرفـه اي از رشد اقتصادي به مصرف گاز طبيعي تنها در بلندمدت وجود دارد.
در روش دوم که توسـط پسران و ديگران (١٩٩٦) ارائه شده است وجود رابطه بلندمدت بين متغيرهاي مورد بررسي بـه وسـيله محاسبه آماره F براي آزمون معناداري سطوح با وقفه متغيرها در فرم تـصحيح خطـا مـورد آزمـايش قرار مي گيرد.
در اين تحقيق آزمون همجمعي و بررسي رابطه تعادلي بلندمدت بين متغيرها را با استفاده از روش خودبازگشتي با وقفه هاي توزيعي انجام مي دهيم .
براي برآورد مدل تصحيح خطا در حـالتي کـه توليـد ناخـالص داخلـي متغيـر وابـسته و تقاضـاي واسطه اي انرژي متغير مستقل هستند وقفه بهينه متغيرها با اسـتفاده از معيـار شـوارتز- بيـزين بـه دسـت آمده است و مدل تصحيح خطا به صورت زير برآورد مي شود: (رجوع شود به تصویر صفحه) نتايج به دست آمده از جدول (٤) نشان مي دهد با توجه به معنادار بودن ضريب DLE١ رابطـه علـي از تقاضاي واسطه اي انرژي به توليدناخالص داخلي در کوتاه مدت وجـود دارد.