خلاصه ماشینی:
"شعوبیه و تأثیر آن در ادب و فرهنگ عرب و ایران دکتر علی اکبر خان محمدی (به تصویر صفحه مراجعه شود) استاد شهید مرتضی مطهری در کتاب گرانقدر خدمات متقابل اسلام و ایران،در بررسی تاریخ و جوانب روابط میان عرب و ایران و گرایش و خدمات ایرانیان به این دین حنیف اشاراتی در حد اختصار و در عین حال ممتع به موضوع شعوبیگری و فکر شعوبیان در تاریخ اسلام روا داشته و ما حصل کلام ایشان چنین است که: «شعوبیگری در ابتدا یک نهضت و عکس العمل مقدس از طرف ایرانیان علیه تبعیضات نژادی عربی بود ولی بعد که خود به واسطهء اقلیتی معدود از ایرانیان از مسیر اصلی منحرف شد و رنگ تعصب قومی به خود گرفت و احیانا رنگ زندقه و ضد اسلامی یافت،از طرف تودهء مردم ایران و علمای متقی ایرانی محکوم و مردود شناخته شد و در حدود هزار سال پیش دنبالهاش بریده شد....
اما قبل از پرداختن به هر یک از این مقاطع،نخست لازم میآید جهت وضوح هر چه بیشتر مطالب بعدی و تعیین تکلیف خواننده در مواجهه با هر یک از آنها، تعریفی به اجمال از شعوبیه و فکر شعوبیگری به دست دهیم و در این باب به گفتار نویسندهء کتاب ضحی الاسلام استناد میجوییم که گفته است: «شعوبیه بدون اینکه نام دسته،فرقه و یا مذهبی باشد،تنها نام گروهی-اکثرا از ایرانیان-میبوده که در مقابل اصل برتری طلبی اعراب نسبت به ملتهای مفتوحهء مسلمین به پا خاسته و نخست به استناد آیات قرآن کریم و احادیث شریف نبوی،و سپس با استفاده از مفاخر قومی و میهنی به مقابله با اعراب پرداختند که همین امر منشاء بسیاری از تحولات در فرهنگ و تمدن آن روز جهان عرب و بالاخص ایران-که کانون این جنبش بود- گردید."