چکیده:
برخی محققین با استناد به تئوری تمایز معتقدند امروزه تأثیر دین بر دیگر حوزههای زندگی اجتماعی کاهش یافته و برخلاف سنت هر یک ازعرصههای زندگی توسط مجموعهای از ارزشهای خود - نه توسط یک مجموعه واحد منسجم- هدایت میشوند و برخی دیگر بر اساس تئوری قطعهقطعهشدن ارزشها مدعی هستند تأثیر دین برحوزههای زندگی اجتماعی یکسان نبوده و بر حوزههای خصوصی مانند خانواده بیش از حوزههای عمومی مانند کار و سیاست اثرگذار است. هدف این مقاله بررسی ارتباط میان ارزشهای دینی و ارزشهای حوزههای اجتماعی و پاسخگویی به این سؤال اساسی است که آیا میان دینداری و حوزههای عمومی و خصوصی زندگی اجتماعی رابطه برقرار است و اگر رابطهای برقراراست آیا در هر دو حوزه یکسان است یا تفاوتهایی وجود دارد؟ نتایج این تحقیق که با استفاده از دادههای دو طرح ملی پیمایشی ارزشهای ایرانیان در سالهای 1379 و 1383 که با ابزار پرسشنامه به اجرا درآمده نشان میدهد نکات مهم در زندگی افراد بهترتیب ارزشهای مربوط به خانواده، کار و سیاست است و در فاصله دو تحقیق ارزشهای خانواده و کار تقریبا تغییری نداشته و بر اهمیت ارزشهای سیاسی افزوده شدهاست. همچنین نتایج تحلیلی برگرفته از رگرسیون چندمتغیره نشان میدهد ارتباط میان ارزشهای دینی با ارزشهای خانوادگی بیش از ارزشهای حوزه سیاست و کار است و این یافته تئوری قطعهقطعهشدن ارزشها را تأیید میکند. همچنین مدل تبیین ارزشهای خانوادگی با ارزشهای دینی قابلقبول و این مدل در تبیین ارزشهای سیاسی و کار پذیرفتهشدنی نیست.
خلاصه ماشینی:
"جدول شماره 2 : ارزشهای خصوصی بر حسب دینداری حوزه خصوصی خانواده مذهب شخصی اعتقادات مذهبی کفایت مسؤولین مذهبی مذهبیدانستن خود اهمیت خدا آرامش با دین فراوانی نماز آری خیر آری خیر می د انم نمیدانم خیلی ابدا آری خیر هر روز ابدا خانواده کودکبرایرشدسعادتمندانه نیاز به خانه ای دارد که پدر و مادر هر دو در کنار هم باشند موافق 3/96 5/87 1/96 9/92 1/96 7/86 5/95 3/90 9/95 5/62 8/95* 1 5/94 مخالف 7/3 5/12 9/3 1/7 9/3 3/13 4 7/9 1/4 5/37 2/4 5/5 زنها صاحب کودکمیشوند بدونداشتن ارتباط ثابت با مردی موافق 8/1 3/8 8/1 6/3 8/1 4 2 5 7/1 5/12 9/1 6/2 مخالف 3/93 2/54 4/92 75 5/91 2/75 93 7/72 3/91 5/62 2/94 4/86 ازدواج نهاد منسوخ شده است موافق 6/9 2/43 5/10 2/22 2/10 4/18 2/10 1/18 5/10 6/28 6/9* 6/11 مخالف 4/90 8/56 5/89 8/77 8/89 6/81 8/89 9/81 5/89 4/71 4/90 4/88 آدمی باید همواره به والدین خویش احترام بگذارد موافق 1/92 8/75 8/90 9/88 4/91 2/62 4/92 7/71 3/90 5/87 3/95 7/82 مخالف 9/7 2/24 2/9 1/11 6/8 8/37 6/7 3/28 7/9 5/12 7/4 3/17 احساس مسئولیت موافق 4/95* 4/97 2/96 100 9/95* 3/94 96 9/94 7/95 100 4/97 97 مخالف 6/4 6/2 8/3 0 1/4 7/5 4 1/5 3/4 0 6/2 3 ایمان دینی موافق 3/95 4/86 6/94 2/88 8/94 4/67 4/95 3/66 4/92 25 5/94 7/89 مخالف 7/4 6/13 4/5 8/11 2/5 6/32 6/4 7/33 8/5 75 5/5 3/10 غیرتخیلی بودن موافق 67 6/56 8/67 4/44 5/67 5/45 7/67* 3/61 7/33* 7/66 8/68* 8/60 مخالف 33 4/43 2/32 6/55 5/32 5/54 3/32 7/38 3/66 3/33 3/31 2/39 عدم حسابگری در معاش و پس انداز پول و اموال موافق 1/19* 5/15 5/19* 7/7 9/18 3/6 17 8/28 9/18* 25 4/21* 6/15 مخالف 9/80 5/84 5/80 3/92 1/81 7/93 83 2/71 8/81 75 6/78 4/84 مدارا و احترام نسبتبهسایر مردم موافق 4/92 8/87 2/92 4/94 7/92* 2/86 1/94 8/78 8/7* 3/33 6/94* 5/90 مخالف 6/7 2/12 8/7 6/5 3/7 8/13 9/5 2/21 2/92 7/66 4/5 5/9 ارزشهای خانوادگی موافق 2 3/87 7/80 1/91 100 5/89 7/35 5/91 2/64 9/87 3/33 2/97 4/79 تا حدی 3 7/12 4/15 6/8 0 1/10 4/21 7/7 9/23 8/11 3/33 7/2 6/15 مخالف 4 0 8/3 3/0 0 3/0 7/23 8/0 12 3/0 3/33 0 5 گویههایی که در سطح معنیدار 05/0 قابلقبول نیست با * مشخص شدهاند 2."