چکیده:
در سالهای اخیر، به علت تحولات چشمگیر جمعیتی و در نتیجه افزایش جمعیت جوان در کشور ایران و از جمله استان کردستان، تقاضای کار با افزایش بیش از حدی مواجه بوده و عدم تطبیق این تقاضای روز افزون با سیاستگزاری ها، منجر به خیل عظیم بیکاران شده است. در مطالعه حاضر، روند نرخ بیکاری استان کردستان در سالهای 1375 و 1385 با تأکید بر جوانان مورد بررسی قرار گرفته است. سؤال اصلی پژوهش این بود که نرخ بیکاری جمعیت به خصوص جمعیت جوان استان در سال 1385 نسبت به سال 1375 با توجه به متغیرهای مختلف چه روندی داشته است؟ روش مورد استفاده، تحلیل ثانویه دادههای سرشماری مرتبط با فعالیت و اشتغال استان کردستان در سالهای 1375 و 1385 بوده و وضعیت نرخ بیکاری با استفاده از نرمافزار Excel مورد پردازش قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که شاخص بیکاری از 9 درصد در سال 75 به 2/20 درصد در سال 85 رسیده است. همچنین، نرخ بیکاری در این سال در تمام گروههای سنی هم در نقاط شهری و هم روستایی و هم بین میان مردان و هم زنان روندی صعودی داشته و بیش از دو برابر گشته است (البته افزایش نرخ بیکاری در میان زنان بیش از همه محسوس بود). شاخص بیکاری جوانان نیز به شدت افزایش یافته و از 5/16 درصد به 6/37 درصد رسیده است. در نگاهی دیگر، یافتهها حاکی از نرخهای بسیار بالای بیکاری در میان افراد باسواد در هر دو دوره بود، اما نرخ بیکاری افراد باسواد در سال 85 نسبت به سال 75، 6/2 برابر گشته و از 7 درصد به 2/18 درصد رسیده است. به نظر میرسد که این وضعیت از یک طرف ناشی از وجود خیل عظیم جمعیت جوان در استان و از طرف دیگر نبود و نقصان زیربناهای اقتصادی مولد و اشتغالزا باشد. در نهایت با توجه به شرایط مساعد جغرافیایی و موقعیت استراتژیک این استان، راهکارهایی جهت سیاستگزاری ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"در بررسی حاضر با عنایت به اهمیت موضوع و همچنین جمعیت در حال گذار استان کردستان و تغییرات ساختار سنی مرتبط با آن که باعث افزایش سهم جمعیت جوان و افراد واقع در سن فعالیت شده یا به عبارتی نوعی پنجرهی جمعیتی 2 (ساختار جمعیتی مطلوب برای شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی) را به وجود آورده است، به بررسی این سؤال پرداختیم که نرخ بیکاری جمعیت به خصوص جمعیت جوان استان کردستان در سال 1385 نسبت به سال 1375 با توجه به مقولههای مختلف جمعیتی چه روندی را طی نموده است؟ به این منظور به تحلیل ثانویه داده های سرشماری مرتبط با اشتغال و فعالیت این استان در دو دورهی 1375 و 1385 پرداختیم و به طور خلاصه نتایج زیر حاصل شد: Jaffe Demographic Window الف) در سال 85 در مقایسه با دورهی قبل، شاخص بیکاری از 9 درصد به 2/20 درصد رسیده است.
بنابراین با توجه به بحران بیکاری موجود در این استان، توجه به راهکارهای زیر حیاتی و ضروری است زیرا همانطور که صادقی و فرجادی (در حال چاپ) نیز بیان میدارند، با توجه به ساختار جمعیت جوان و در سن فعالیت این استان اگر سیاستهای مناسب و مؤثر اتخاذ نشود، نه تنها فرصت استفاده از این خیل عظیم جهت توسعه اقتصادی از دست میرود، بلکه میتواند با افزایش میزانهای بیکاری، اشتغال ناقص، شورشهای اجتماعی جوانان بیکار، افول سرمایه انسانی و اجتماعی، فروپاشی ساختارهای اجتماعی، بی ثباتی سیاسی، فشار بر منابع و تأمین اجتماعی سالمندی تبدیل به تهدید شود: اتخاذ سیاستهای باز از جانب دولت نسبت به انجام سرمایه گذاری های زیربنایی در دو بخش دولتی و خصوصی و ایجاد فرصتهای برابر (رضایی، 1383: 486) و رفع دیدگاههای امنیتی در این زمینه به خصوص اینکه « استان کردستان به دلیل همجوار بودن با کشور عراق به صورت طبیعی از پتانسیلهای بسیار بالایی برای ایجاد روابط تجاری و اقتصادی برخوردار است و می تواند پل ارتباطی بسیار خوبی برای فعالیت اقتصادی دیگر استانهای کشور نیز باشد » (به نقل از روزنامه آفرینش، 22/7/1386)."