چکیده:
ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ از دﻳﺪﮔﺎه و ﻣﻨﻈﺮ ﻣﻜﺎﺗﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻔﺎوت و ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ ﺑﻪدﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﻓﻖﻫﺎی ﺗﺎزهای را درﺧﺼﻮص ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻴﺶروی ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻣﻮﺿﻮع »ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﭘﺎﻳﺪار« در ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻞ و در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی، ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص رواج ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد و ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ درﺑﺎره ی اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم و ﺷﻴﻮه ی ﺗﺤﻘﻖ آن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮل ﭘﺎراداﻳﻢﻫﺎی ﻓﻜﺮی و دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان اﺳﺖ. ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر در اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ ی ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﭘﺎﻳﺪار ﮔﺮدﺷﮕﺮی از دﻳﺪﮔﺎه دو ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻲ اﻳﺪهآﻟﻴﺴﻢ و ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﺪاﻗﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. روش ﺗﺤﻘﻴﻖ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ،دارای روﻳﻜﺮدی ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ی وﺟﻮه اﻓﺘﺮاق و ﺗﺸﺎﺑﻪ دو ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ و اﻳﺪه آﻟﻴﺴﻢ در زﻣﻴﻨﻪ ی ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﭘﺎﻳﺪار ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﭘﺎﻳﺪار ﮔﺮدﺷﮕﺮی اﻋﻢ از ﻣﺸﺎرﻛﺖ، اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ، ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ و آﻣﻮزش از دﻳﺪﮔﺎه اﻳﻦ دو ﻣﻜﺘﺐ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوتﻫﺎﻳﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻴﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ و اﻳﺪه آﻟﻴﺴﻢ درﺧﺼﻮص ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﭘﺎﻳﺪار ﮔﺮدﺷﮕﺮی وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺻﻮل ﻫﺮ دو ﻣﻜﺘﺐ و اﺻﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ و رﻫﺎﻛﺮدن دﻳﮕﺮی، ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﻬﺘﺮی ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﭘﺎﻳﺪار ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻣﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮدد.
Sustainable tourism development is a set of principles, policies and management methods which project the tourism development path in a way that environmental resources (including natural, man-made, and cultural features) of the destination are conserved for future developments. Concerning this concept and its implementation method, numerous and various perceptions have been created as a result of the different viewpoints and paradigms. Therefore, studying and comparing philosophical schools can be beneficial since it may help advance understanding and develop critical thinking about sustainable tourism development policies and planning.
خلاصه ماشینی:
توسعه ی پایدار گردشگری از دیدگاه دو مکتب ایده آلیسم و پراگماتیسم دکتر محمود ضیایی ابتهال زندی نیلوفر عباس پور مرجان عبدی 1 تاریخ دریافت :١٣٩٣/٠١/١٦ تاریخ پذیرش :١٣٩٣/٠٣/٢٧ چکیده به طور کلی بررسی هر مسئله و موضوعی از دیدگاه و منظر مکاتب مختلف می تواند نتایج متفاوت و شاید متناقضی به دنبال داشته باشد که این موضوع افق های تازه ای را درخصوص موضوع پیش روی محقق می گشاید.
به همین منظور در این نوشتار سعی شده است مسئله ی توسعه ی پایدار گردشگری از دیدگاه دو مکتب فلسفی ایده آلیسم و پراگماتیسم مورد بررسی و مداقه قرار گیرد.
مقایسه برخی از مؤلفه های توسعه ی پایدار گردشگری اعم از مشارکت ، اصول اخلاقی ، حفظ محیط زیست و آموزش از دیدگاه این دو مکتب نشان می دهد که تفاوت هایی مشخص بین مکتب پراگماتیسم و ایده آلیسم درخصوص توسعه ی پایدار گردشگری وجود دارد که به نظر می رسد استفاده از اصول هر دو مکتب و اصرار نداشتن بر توجه به یکی و رهاکردن دیگری ، گزینه بهتری برای توسعه ی پایدار گردشگری باشد که لازم است در برنامه های ملی نیز به این امر توجه بسیار گردد.
همچنین به موازات پیشرفت و توسعه ی علم نوپای گردشگری ، به نظر می رسد اکنون زمان آن فرارسیده تا با گذار از نگرش های پوزیتویستی رایج در مباحث این علم ، به اصول بنیادین و مبانی فلسفی گردشگری وارد شده و با پرداختن به دانش 1 Liu 2 Meuser 3 Von Peinen 4 Kuokkanen 5 Rios-Morales نظری که از دیدگاه اندیشمندان بالاترین مرتبه دانش است (داوری اردکانی ، ١٣٩١: ١٩٢)، مطالعات گردشگری را به مرحله ای جدید ارتقا دهیم .