چکیده:
پدیدة دوزبانگی از مسائل حساس در حوزة جامعه شناسی زبان است که از برخورد دو یا چند زبان حاصل میشود. دوزبانه کسـی است که توانایی استفاده از هر دو زبان را به طور برابر یا نابرابر در مهارت گفتاری، شنیداری و ... دارد. پیامد حاصـل از دوزبـانگی، حفظ و ادامه مسالمت آمیز دو زبان در کنار هم یا تغییر و حذف زبان مغلوب و انتخاب زبان غالب اسـت . مقالـه حاضـر در قالـب نظریه پاراشر و با تفکیک جنسیتی به پدیدة دوزبانگی در شهر رشت میپردازد. در این پژوهش شماری از دانش آموزان سه پایـه تحصیلی دبیرستان به تفکیک جنسیت انتخاب شدند و در قالب پرسشنامه از آن ها نظرسنجی به عمـل آمـد. پـس از جمـع آوری پرسشنامه ، از طریق آزمون های آماری مقدار معنیداری یا غیرمعناداری متغیرها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت .
خلاصه ماشینی:
به وجود میآید؟ ٤- آیا چنین پدیده ای زبان مادری را تضعیف کرده است یا خیر؟ ٥- استفاده از زبان فارسی و گیلکی هر کدام در چه موقعیتی رخ میدهد؟ پاسخ به هر یک از پرسش های بالا نشان میدهد که گویشور، چگونه با پدیدة دوزبانگی مواجه میشود و چـه واکنشی نسبت به گویش خود در قبال این پدیـده بـروز مـیدهـد.
جدول ١-٢: محتویات پرسشنامۀ مربوط به بررسی وضعیت گویش گیلکی گروه سؤالات زیرگروه نوع سؤال تعداد سؤال خانواده بستۀ سه جوابی 4 مدرسه بستۀ سه جوابی 4 حوزه ها دوستی بستۀ سه جوابی 4 همسایگی بستۀ سه جوابی 4 ادارات بستۀ سه جوابی 3 ٨-١- تحلیل داده ها و اجرای آزمون های آماری ١- از فرمول نرم افزار Microsoft Excel برای محاسبۀ درصد پاسخ ها استفاده شد.
به طورکلی، تغییر زبان در بین نسل ها بسیار مشهود است و این نشان میدهد که در جامعۀ مورد بررسی (دانش آموزان دبیرستانی دختر و پسر) طی دو نسل در حوزة خانواده ؛ یعنی از پدربزرگ و مادربزرگ به نوه ها میزان کاربرد گویش گیلکی کمتر میشود.
کلیۀ حوزه ها در جدول ١-١٠ کاربرد هریک از زبان ها در کلیۀ حوزه ها براساس آزمون آماری نشان داده شد که بیان کنندة ایـن امر است که در به کارگیری گویش گیلکی بین پایه های تحصیلی اخـتلاف آمـاری معنـیداری وجـود نـدارد و از تمایل افراد به استفاده از زبان فارسی حکایت دارد.