چکیده:
وجود استرس در زندگی روزمره اجتنابناپذیر است. لیکن افراد در مقابله با آن به سه روش مسئلهمدار (مقابله متمرکز بر مشکل) هیجانمدار (مقابله متمرکز بر هیجان) و اجتنابی واکنش نشان میدهند. با توجه به بررسی نتایج آزمون سلامت روانی ـ رفتاری دانشآموزان پایه اول دبیرستان سپیده کاشانی در سال تحصیلی ۹۲ـ ۹۱ و مشاهده برافراشتگی در شیوه مقابله اجتنابی و نامناسب بودن آن، بر آن شدم تا در سال تحصیلی ۹۳ـ ۹۲ با آموزش گروهی روش حل مسئله به همان دانشآموزان، استفاده از روش مقابله مسئلهمدار، که مناسبترین شیوه مواجهه با استرس است را افزایش دهم. پژوهش حاضر با هدف استفاده از روش حل مسئله به شیوه گروهی در افزایش شیوه مقابله مسئلهمدار در مواجهه با استرس در دانشآموزان دختر پایه دوم دبیرستان و با هدف نهایی برداشتن گامی در جهت ارتقای سلامت روانی دانشآموزان صورت گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان پایه دوم دبیرستان است و بهطور تصادفی ۱۴ نفر از دانشآموزان پایه دوم دبیرستان بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این پژوهش طرح شبه آزمایشی دو گروه آزمایش و کنترل با پیشآزمون و پسآزمون انتخاب شد. جهت جمعآوری اطلاعات پرسشنامه، شیوه مواجهه با استرس اندلر و پارکر ویژه نوجوانان بهعنوان پیشآزمون در دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد و بهمنظور مداخله، گروه آزمایش ، هشت جلسه آموزش گروهی شیوه حل مسئله را دریافت کردند. قابل ذکر است گروه کنترل هیچگونه مداخلهای دریافت نکرد سپس پرسشنامه شیوه مواجهه با استرس اندلر و پارکر جهت جمعآوری اطلاعات مجددا بهعنوان پسآزمون در گروه کنترل و آزمایش اجرا شد. پس از محاسبه اختلاف نمرات پیشآزمون و پسآزمون دو گروه آزمایش و کنترل در مقیاسهای مسئلهمدار، هیجانمدار و اجتنابی با استفاده از آزمون t مستقل مورد آزمون قرار گرفتند و نتایج حاصل آن است که: نتیجه مقایسه میانگین نمرات پیشآزمون و پسآزمون راهبرد مسئلهمدار در گروه آزمایش بیانگر این است که با اجرای مداخله راهبرد مسئلهمدار بهصورت معنیدار و در سطح ۹۹ درصد اطمینان افزایش یافته است، در حالیکه تفاوت میانگین در گروه کنترل معنیدار ظاهر نشده است. این نتیجه بیانگر این است که مداخله در راهبرد مسئلهمدار بهصورت افزایشی موثر است.نتیجه مقایسه میانگین نمرات پیشآزمون و پسآزمون راهبرد هیجانمدار در گروه آزمایش بیانگر این است که با اجرای مداخله راهبرد هیجانمدار بهصورت معنیدار و در سطح ۹۵ درصد اطمینان، کاهش یافته است، در حالیکه تفاوت میانگین در گروه کنترل معنیدار مشاهده نشده است. این نتیجه بیانگر آن است که مداخله در راهبرد هیجانمدار بهصورت کاهشی موثر است. نتیجه مقایسه میانگین نمرات پیشآزمون و پسآزمون راهبرد اجتنابی در گروه آزمایش بیانگر این است که با اجرای مداخله راهبرد اجتنابی در سطح ۹۵ درصد اطمینان تغییر نیافته است. همچنین تفاوت میانگین در گروه کنترل نیز معنیدار نبوده است. این نتیجه بیانگر این است که مداخله در راهبرد اجتنابی تفاوت معناداری ایجاد نکرده است. هرچند که در گروه آزمایش بهصورت کاهشی و در گروه کنترل بهصورت افزایشی است. بهطور کلی نتایج استخراج شده از موثر بودن روش حل مسئله در مورد شیوه مقابلهای مسئلهمدار حمایت کرده است. در نتیجه به هدف پژوهش رسیدهایم. با بهکارگیری آموزش گروهی روش حل مسئله میتوان روش مسئلهمدار را در مقابله با استرس در دانشآموزان دختر دبیرستانی افزایش داد و به همکاران نیز این روش پیشنهاد میشود.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به بررسی نتایج آزمون سلامت روانی ـ رفتاری دانشآموزان پایۀ اول دبیرستان سپیده کاشانی در سال تحصیلی ۹۲ـ ۹۱ و مشاهدۀ برافراشتگی در شیوۀ مقابلۀ اجتنابی و نامناسب بودن آن، بر آن شدم تا در سال تحصیلی ۹۳ـ ۹۲ با آموزش گروهی روش حل مسئله به همان دانشآموزان، استفاده از روش مقابلۀ مسئلهمدار، که مناسبترین شیوۀ مواجهه با استرس است را افزایش دهم.
پس از محاسبۀ اختلاف نمرات پیشآزمون و پسآزمون دو گروه آزمایش و کنترل در مقیاسهای مسئلهمدار، هیجانمدار و اجتنابی با استفاده از آزمون t مستقل مورد آزمون قرار گرفتند و نتایج حاصل آن است که: نتیجۀ مقایسۀ میانگین نمرات پیشآزمون و پسآزمون راهبرد مسئلهمدار در گروه آزمایش بیانگر این است که با اجرای مداخلۀ راهبرد مسئلهمدار بهصورت معنیدار و در سطح ۹۹ درصد اطمینان افزایش یافته است، در حالیکه تفاوت میانگین در گروه کنترل معنیدار ظاهر نشده است.
نتیجۀ مقایسۀ میانگین نمرات پیشآزمون و پسآزمون راهبرد هیجانمدار در گروه آزمایش بیانگر این است که با اجرای مداخلۀ راهبرد هیجانمدار بهصورت معنیدار و در سطح ۹۵ درصد اطمینان، کاهش یافته است، در حالیکه تفاوت میانگین در گروه کنترل معنیدار مشاهده نشده است.
در بررسی جدول شمارۀ ۲، نتیجۀ مقایسۀ میانگین نمرات پیشآزمون و پسآزمون راهبرد مسئلهمدار در گروه آزمایش بیانگر این است که با اجرای مداخلۀ راهبردمدار بهصورت معنیدار و در سطح ۹۹ درصد اطمینان افزایش یافته است، در حالیکه تفاوت میانگین در گروه کنترل معنیدار مشاهده نشده است."