چکیده:
حمید امجد یکی از نمایشنامهنویسان معاصر و صاحبسبک است. او از ١٣٦٥ تاکنون با نوشتن نمایشنامه و به صحنهبردن نمایشها، حضوری مستمر و ارزشمند در این عرصه داشته است. در این مقاله، پس از مقدمهای کوتاه و معرفی اجمالی حمید امجد، به اختصار به مفهوم ساختار و ساختارگرایی و سپس تحلیل بخشی از آثار امجد (نمایشنامههای دهههای هفتاد و هشتاد) با تکیه بر ساختار روایت آنها میپردازیم. هر نمایشنامه جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. در تحلیل الگوی ساختاری نمایشنامهها، از الگوی کلود برمون استفاده شده است. این بررسی نشان میدهد نمایشنامههای دهههای هفتاد و هشتاد امجد به لحاظ ساختاری (الگوی برمون) اغلب منجر به شکست شدهاند و پیروزی در این نمایشنامهها نادر بوده است. مقاله جزئیات این الگوها را نیز بررسی کرده است.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله در دو بخش تنظیم شده است : بخش اول به مفهوم ساختار و معرفـی مختصـر ساختارگرایی و ارائۀ نظریه های برخی از ساختارگرایان برجسته ـ با تأکید بر آرای برمون ـ و ساختارهای نمایش و بخش دوم بـه تحلیـل الگوهـای سـاختاری نمـایش نامـه هـای امجـد بر اساس الگوی برمون اختصاص دارد.
این نمایش نامه دارای ساختار خطی و متکی بر روابط علی و معلولی است و بر اسـاس الگوی برمون خواهیم داشت : ـ افراد در پی رسیدن به خواسته های شخصی خود (ازدواج با آزاده خانم ) هستند (توان بالقوه ).
. این نمایش نامه دارای ساختار تک پرده ای است و الگوی آن با توجه بـه طـرح برمـون ، چنین خواهد بود: ـ افراد در پی شناختن حضرت علی هستند (توان بالقوه ).
. این نمایش نامه دارای ساختار مدور و بر اساس طرح برمون چنین است : ـ افراد در پی رسیدن به خواسته ها و آرزوهای شخصی خود هستند (توان بالقوه ).
نزدیک ازدواج کردن فرزندشان است که مرد بـالأخره موفـق مـی شـود مجوز تعمیرات بگیرد، اما همسرش به او می گوید که پسر تصمیم دارد کـه عروسـش را بـه همان خانه بیاورد و خانه را دو طبقه کند و باید از فردا به دنبال مجوز برای دو طبقـه کـردن خانه باشند.
٢. توان بالقوه (تعیین هدف ) ← به فعل درآمدن ← شکست الگوی ساختاری نمایش نامه های نیلـوفر آبـی، پـاتوغ اسـماعیل آقـا، گـردش تابسـتانی ، پستوخانه ، زایر، هوای پاک ، نگین ، سر نخ ، بی شیر و شکر از این نوع است ."