چکیده:
واژة فتنه یکی از پربسامدترین واژگان در شبکه مفاهیم قرآنی و روایی است که اهل لغت سه معنا را به طور کلی برای آن ذکر کرده اند: اول «گدازاندن در آتش »، دوم «اختبار و آزمایش » و سوم ، «اضطراب و اختلال در نظم امور» که از میان این معانی، معنای دوم کـه همـان اختبـار و آزمـایش اسـت ، دامنـه مفهومیعام تری از معانی دیگر دارد، ولی با این حال ، معنای سوم با مفهوم اصـطلاحی فتنـه کـه همانـا حوادث اجتماعی التهاب آور مرکب از حق و باطل اسـت ، ارتبـاط بیشـتری دارد. از آنجـا کـه فتنـه هـای اجتماعی آثار زیان آوری را در عرصه اجتماع موجب میگردند، مقالـه حاضـر در صـدد اسـت بـه تبیـین راهکارهایی چون رجوع به معارف قرآن کریم و اهل بیت ، علیهم السلام ، و ... به عنوان راهکارهـایی بـرای در امان ماندن از فتنه ها و و راهکارهایی درجهت چگونگی مواجهه با این پدیده ها نظیر برخوردهای نـرم و روشن گرانه و در صورت لزوم ، برخورد سخت و قاطع با ایجادکنندگان و طراحـان فتنـه هـا بـه عنـوان راهکارهایی کوتاه مدت و تربیت اخلاقی و معرفتی افراد جامعه و تقویت اعتقادات بـه عنـوان روش هـایی بلندمدت به منظور مبارزه با فتنه های بشری در پرتو تعالیم بپردازد.
خلاصه ماشینی:
راهکارهای مبارزه با فتنه های اجتماعی با تکیه بر آیات و روایات علی حاجیخانی استادیار دانشگاه تربیت مدرس ، تهران علی بیدسرخی دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس ، تهران (تاریخ دریافت : ١٣٩٣/٠٣/٠٥؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٣/١٠/٠٨) چکیده واژة فتنه یکی از پربسامدترین واژگان در شبکۀ مفاهیم قرآنی و روایی است که اهل لغت سه معنا را به طور کلی برای آن ذکر کرده اند: اول «گدازاندن در آتش »، دوم «اختبار و آزمایش » و سوم ، «اضطراب و اختلال در نظم امور» که از میان این معانی، معنای دوم کـه همـان اختبـار و آزمـایش اسـت ، دامنـۀ مفهومیعام تری از معانی دیگر دارد، ولی با این حال ، معنای سوم با مفهوم اصـطلاحی فتنـه کـه همانـا حوادث اجتماعی التهاب آور مرکب از حق و باطل اسـت ، ارتبـاط بیشـتری دارد.
این حوادث که در فرهنگ اسلامی «فتنـه » نامیـده مـیشـوند، همـواره وحدت جوامع انسانی را دچار اختلال کرده که در این میان تاریخ جامعـۀ اسـلامی مملـو از فتنـه هـایی است که با وجود هشدارها و انذارهایی که قرآن کریم و ائمۀ معصوم (علیهم السلام ) نسبت به وقـوع آنهـا داده اند، در امت اسـلام روی داده اسـت ؛ فتنـه هـایی چـون فتنـۀ سـقیفه کـه مسـیر خلافـت و امامـت امیرالمؤمنین (ع ) بعداز رحلت پیامبر (ص ) را منحرف کرد و تباهیها وفسادها از این مدخل بـه جامعـۀ نوپای اسلامی راه پیدا کرد و فتنه هایی چون جمل ، نهروان و صفین در دوران خلافت امیـر مؤمنـان (ع ) که هر کدام به نوبۀ خود سبب ایجاد فسادها و خونریزیها و جلوگیری از حاکمیت از اسـتقرار حکومـت الهی شد.