چکیده:
امروزه هر از چندگاهی بشر مدعی میشود جریانهای جدیدی را با هدف برقراری عدالت در سطوح گوناگون جامعه شناسایی و طراحی کرده است. یکی از این جریانهای جدید که مدعی دفاع از حقوق زنان، بهویژه با ویژگیهای غربی آن است، به نام «فمینیسم» (feminism) چهره نشان داده است. این پدیده در کشور ما نیز مدتی است با نام «فمینیسم اسلامی» مطرح شده است. این مقاله بر آن است که با نگاهی انتقادی این پدیده را واکاوی کند، و ضمن نقد و بررسی آن، در چهارچوب مطالعهای پیمایشی، به تعیین میزان گرایش به این مکتب در میان دانشجویان دختر مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی استان یزد بپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که دانشجویان دختر مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد از میان ابعاد چهارگانة فمینیسم اسلامی به بعد «تساوی و تشابه حقوق زن و مرد» گرایش دارند و دیدگاه آنان در خصوص سه بعد دیگر منفی است. همچنین، از میان شاخصهای فرعی فمینیسم اسلامی، شاخص فرعی «مشارکت یکسان زن و مرد در تربیت فرزندان» با رتبة میانگین 74/574 بیشترین میزان شدت را دارد و شاخص فرعی «مناسب و کافینبودن فرصتهای موجود در جامعه برای زنان» با رتبة میانگین 44/383 کمترین میزان شدت در میان دانشجویان مذکور است.
خلاصه ماشینی:
نگاهی انتقادی بر فمینیسم اسلامی و ارزیابی میزان گرایش دانشجویان دختر به آن (مطالعة موردی : دانشجویان دختر مؤسسة آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد) میثم شفیعی رودپشتی * حمیدرضا خسروانیان ** چکیده امروزه هر از چندگاهی بشر مدعی می شود جریان های جدیدی را با هدف برقراری عدالت در سطوح گوناگون جامعه شناسایی و طراحی کرده است .
نتایج تحقیق نشان می دهد که دانشجویان دختر مؤسسة آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد از میان ابعاد چهارگانة فمینیسم اسلامی به بعد «تساوی و تشابه حقوق زن و مرد» گرایش دارند و دیدگاه آنان در خصوص سه بعد دیگر منفی است .
طرف داران این نحله بر این باورند که زنان ، به علت جنسیت ، گرفتار تبعیض شده اند و نیازهای مشخصی دارند که ارضا نشده است و برای دست یابی به حقوق اولیه و نیازهای اساسی باید در نظام اجتماعی ، اقتصادی ، و سیاسی تغییرهای بنیادی صورت گیرد (آقاجانی ، ١٣٨٨: ٧)؛ جنبش و نظریه ای که گرچه از دامن تحولات خاص اجتماعی ـ سیاسی حاکم بر برخی جوامع اروپایی و امریکایی در قرن های نوزدهم و بیستم سربرآورد، اما پس از چندی ، داعیة جهان شمولی به خود گرفت و شعارها و مطالبات خود را به تمامی زنان جهان تسری داد (رودگر و محبی ، ١٣٨٨: ٣٤).
هواداران فمینیسم با هر نگرشی ، با وجود اختلاف در برخی موارد، همه در این اصل یعنی دست یابی زنان به حقوق برابر با مردان در همة عرصه های اجتماعی ، سیاسی ، و فرهنگی اتفاق نظر داشتند و با استفاده از وسایل و راه های گوناگون نظیر رادیو، تلویزیون ، و روزنامه ها به انتشار افکار خود در ایران مبادرت می کردند (یزدانی و حسینی موردراز، ١٣٨٨: ٢٦).