چکیده:
عامل جنسیت میتواند تأثیری شگرف بر سازمان داشته باشد یا حتی یک فرد با مشخصۀ جنسیتی خاص میتواند از سازمانی به سازمانی دیگر درجۀ پذیرش متفاوتی از الگوها و فرضیههای اصلی سازمان داشته باشد. هدف از این پژوهش، بررسی رابطۀ بین جنسیت و فرهنگ سازمانی در کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی بود. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفیـ پیمایشی انجام شد. دادههای پژوهش در میان مردان و زنان شاغل در کتابخانۀ ملی و با استفاده از پرسشنامۀ استاندارد دنیسون با شصت سؤال و چهار بخش گردآوری شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی، با استفاده از نرمافزار 20/SPSS صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که میان عامل جنسیت و ابعاد چهارگانۀ فرهنگ سازمانی، که شامل درگیری در کار (مشارکتپذیری)، انطباقپذیری (ثبات و یکپارچگی)، سازگاری (انعطافپذیری) و رسالتپذیری (مأموریت) هستند، رابطۀ معناداری وجود ندارد و اختلاف مشاهدهشده بین میانگین نمرات برحسب جنسیت با توجه به این ابعاد چهارگانه، که خود شاخصهای دوازدهگانه در فرهنگ سازمانی دارند، در شاخصهای توانمندسازی، تیمسازی، توسعۀ قابلیتها، ارزشهای بنیادین، هماهنگی و پیوستگی، تغییرپذیری، مشتریگرایی، یادگیری سازمانی، و چشمانداز با متغیر جنسیت معنادار نبوده، اما در شاخصهای توافق، جهتگیری استراتژیک، و اهداف و مقاصد این تفاوت معنادار بوده است. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد میانگین امتیازات کلی «فرهنگ سازمانی کتابخانۀ ملی براساس مدل دنیسون» کمتر از سطح متوسط است. بیشترین امتیاز در بعد درگیرشدن در کار (مشارکتپذیری)، (با میانگین01/3) و کمترین امتیاز در بعد رسالتپذیری (مأموریت) (با میانگین 83/2) حاصل شده است.
خلاصه ماشینی:
نتایج پـژوهش نشـان داد که میان عامل جنسیت و ابعاد چهارگانۀ فرهنگ سـازمانی، کـه شـامل درگیـری در کـار (مشـارکت پـذیری)، انطباق پذیری (ثبات و یک پارچگی)، سازگاری (انعطاف پذیری) و رسالت پذیری (مأموریت ) هستند، رابطۀ معناداری وجود ندارد و اختلاف مشاهده شده بین میانگین نمرات برحسب جنسیت با توجه به این ابعاد چهارگانه ، کـه خـود شاخص های دوازده گانه در فرهنگ سازمانی دارند، در شاخص های توانمندسازی، تـیم سـازی، توسـعۀ قابلیـت هـا، ارزش های بنیادین ، هماهنگی و پیوستگی، تغییرپذیری، مشتریگرایی، یادگیری سازمانی، و چشم انـداز بـا متغیـر جنسیت معنادار نبوده ، اما در شاخص های توافق ، جهت گیری استراتژیک ، و اهداف و مقاصد این تفاوت معنادار بوده است .
چه رابطه ای میان عامل جنسیت و چهار بعـد فرهنـگ سـازمانی از نظر دنیسون در فرهنگ سازمانی کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد؟ فرضیه های تحقیق ١.
ادبیات تحقیق نتایج پژوهش فاطمی (١٣٨٦) نشان داد کـه بـین آرای اعضـای هیئـت علمـی دانشـگاه شـهید بهشتی نسبت به عناصر فرهنگ سازمانی جهت ایجاد سازمان یادگیرنـده بـه تفکیـک جنسـیت فقط در مؤلفۀ انسجام و یک پارچگی تفاوت وجود دارد و در سایر مؤلفـه هـا تفـاوتی دیـده نشـد [١٥].
نتایج این تحقیق نشـان از همگـون بـودن بـا نتـایج پـژوهش هـای دیویدســون (٢٠٠٤)، حریــری و جعفــری (١٣٩١)، احمــدی و همکــاران (١٣٩٠)، ســلیمانی و محمدی (١٣٨٨)، و فاطمی (١٣٨٦) دارد که تفاوت های میان زنان و مردان نسـبت بـه موضـوع فرهنگ سازمانی معنادار نبوده است .
Organization, gender, and culture.
Organizational Culture: Measuring and Developing It in Your Organization.