چکیده:
کنوانسیونی که در سال ٢٠٠١ در سازمان آموزشی،علمی و فرهنگی ملل متحد در زمینه ی میراث فرهنگی زیر آب به تصویب رسید، کشتیهای دولتی و جنگی را،خواه جزو میراث فرهنگی زیرآب و خواه فاقد مشخصه ی این میراث، همچنان با بقای مصونیت ، در حاکمیت مطلق دولت های صاحب پرچم باقی نهاد،مگر آنکه دولت ها به صراحت از مالکیت کشتیهای مذکور اعراض نموده و آنها را رها کرده باشند.با این وجود رابطه ی دولت های ساحلی و کشورهای صاحب پرچم در صورت کشف این نوع از کشتیها بر همکاری برای تضمین حمایت موثرتر از این آثار مبتنی است . دیگر این که برخی از قوانین و قواعد باستانی حاکم بر امور دریایی همانند قواعد نجات و کشفیات اگرچه از دایره کنوانسیون مذکور خارج گردید، اما با اعمال برخی شرایط از جمله اجازه مقامات صلاحیت دار میتوان از این قوانین در کشف و بازیابی میراث فرهنگیزیر آب از جمله این نوع از کشتیها بهره برد.
خلاصه ماشینی:
وضعیت حقوقی کشتیهای دولتی و جنگی غرق شده با نگاهی به کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی زیر آب محمد حبیبی مجنده * -مهدی عبدالمالکی ** (تاریخ دریافت : ٩٢/٤/١٠ تاریخ پذیرش :٩٢/٩/٦) چکیده کنوانسیونی که در سال ٢٠٠١ در سازمان آموزشی،علمی و فرهنگی ملل متحد در زمینه ی میراث فرهنگی زیر آب به تصویب رسید، کشتیهای دولتی و جنگی را،خواه جزو میراث فرهنگی زیرآب و خواه فاقد مشخصه ی این میراث، همچنان با بقای مصونیت ، در حاکمیت مطلق دولت های صاحب پرچم باقی نهاد،مگر آنکه دولت ها به صراحت از مالکیت کشتیهای مذکور اعراض نموده و آنها را رها کرده باشند.
Article 12 آنچه که در بحث قاعدهی نجات و میراث فرهنگی زیر آب مدنظر میباشد این است که بر اساس بند (د) مادهی ٣٠ کنوانسیون بین المللی نجات دریایی،١ زمانی که اموال موضوع نجات، از اموال فرهنگی دریایی و دارای ارزش تاریخی، باستانشناسی و فرهنگی بوده و در بستر دریا قرار دارند، دولت میتواند از حق شرط استفاده نماید.
پیامد کنترل یا مالکیت دولت بر کشتیهایی که در خدمت امور بازرگانی نیستند و در اختیار اعمال حاکمیتی قرار دارند این است که این نوع از کشتیها دارای مصونیت بوده و تعرض به آنها نقض حاکمیت دولت ها است (١-٢ ,Ibid, p ) چنانکه بر اساس مادهی ٣٠ کنوانسیون حقوق دریاها ١٩٨٢، دولت ساحلی نمیتواند کشتی جنگی یا سایر کشتیهایی را که با اهداف دولتی مورد استفاده هستند، بازداشت نماید.
-Aznar Gomez Mariano J, (2010),Treasure Hunters,Sunken States Vessels and 2001 UNESCO Convention on the Protection of the Underwater Cultural Heritage,the International Journal Marine and Coastal Law 25.