چکیده:
هدف: هدف شناسایی عوامل راهبردی مؤثر و پیشبرندۀ رشد و توسعۀ کتابخانههای دیجیتالی در ایران است. روش: روش این پژوهش نظریۀ دادهبنیاد به شیوۀ نظاممند در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و انتخابی است. جامعۀ آماری پژوهش متشکل از متخصصان و خبرگان حوزۀ کتابخانههای دیجیتالی و روش گردآوری دادهها، مصاحبۀ نیمه ساختاریافته تا رسیدن به کفایت و اشباع نظری بود. دربارۀ دادهها پس از کدگذاری و شکلگیری طبقات اصلی بحث و نتیجهگیری انجام شده است. یافتهها: عوامل راهبردی مؤثر بر توسعۀ کتابخانههای دیجیتالی در ایران بهترتیب اهمیت و اولویت عبارتند از سازوکارهای مدیریتی، سازوکارهای توسعۀ منابع انسانی، سازوکارهای حقوقی و قانونی، سازوکار محتوا و ارائۀ خدمات.
خلاصه ماشینی:
دليلي تهامي (١٣٨١) در پژوهشي که با هدف بررسي ديدگاه هاي مديران سازمان هـاي دريـايي نسبت به ضرورت تشکيل کتابخانۀ ديجيتالي علوم دريايي انجام شده است ، بيشترين دلايل مـديران در مورد ضرورت تشکيل کتابخانۀ ديجيتال علوم دريايي را به ترتيب اولويت شـامل جسـت وجـو و بازيــابي آســان تــر و ســريع تــر اطلاعــات در کتابخانــه ديجيتــال ، صــرفه جــويي در وقــت محقــق ، مجموعه سازي آسان تر اطلاعـات ، اسـتفادة همزمـان از يـک نسـخۀ مـدارک، رفـع مشـکل فضـاي کتابخانه در سازمان هاي دريايي و ايجاد امکانات براي تبادل آسان تر اطلاعـات بيـان مـيکنـد.
مراد حاصـلي و همکـاران (١٣٩٢) در پـژوهش خـود کـه بـا هـدف ارائـۀ فهرسـت وارسـي از مهارت هاي فني کتابداران کتابخانه هاي ديجيتالي انجام شده ، براي گردآوري داده ها بـا اسـتفاده از روش تحليل محتواي متون و منابع مرتبط با موضـوع و برنامـۀ آموزشـي مصـوب دورة کارشناسـي ارشد علوم کتابداري و اطلاع رساني با گـرايش مـديريت کتابخانـه هـاي ديجيتـالي (وزارت علـوم ، تحقيقات و فناوري) فهرستي تدوين شده و در اختيـار تعـدادي از صـاحب نظـران ايـن حـوزه قـرار گرفته است و در نهايـت فهرسـتي متشـکل از ١٢ مقولـۀ اصـلي (سـواد رايانـه اي، سـخت افزارهـا و نرم افزارها، وب و اينترنت ، جست وجـو و بازيـابي، مجموعـه سـازي کتابخانـۀ ديجيتـالي و ...
همچنـين بـا بررسي پژوهش هاي انجام شده به اين نتيجه ميرسيم که در اغلـب پـژوهش هـا، چـالش هـا و موانـع توسعۀ کتابخانه هاي ديجيتالي بررسي شده اند، در حاليکه عوامل بسياري در زمينۀ رشد و توسعه و به عنوان موتـور محرکـۀ شـکوفايي کتابخانـه هـاي مـذکور مطـرح هسـتند، عـواملي اعـم از عوامـل راهبردي، زمينه اي و مداخله گر که کمتر از ايـن منظـر مـورد توجـه ، شناسـايي و حـل مسـئله قـرار گرفته اند.