چکیده:
با توجه به اهمیت تغییرات قیمت نفت در درآمد های نفتی ایران به عنوان یک کشور صادر کننده نفت و در نتیجه اثرات آن بر اقتصاد نفتی کشور، هدف این مقاله بررسی اثرات شوک های نفتی بر تغییرات مهم ترین شاخص بورس اوراق بهادار در ایران یعنی شاخص کل قیمتی می باشد.
بدین منظور از داده های ماهانه از 1370:1 تا 1390:9(1991:4 تا 2011:12) استفاده گردید. برای بررسی رابطه بین قیمت نفت و سهام، علاوه بر متغیر های قیمت نفت و شاخص قیمتی سهام، نرخ ارز واقعی و حجم نقدینگی نیز به مدل اضافه شده استهم چنین از سه معیار مختلف برای مشخص کردن شوک های نفتی استفاده شده است: شوک های خطی، شوک های موزون شده و شوک های خالص. تحلیل آماری در قالب مدل های سری زمانی شامل گارچ (GARCH) و خود توضیحی(VAR) انجام یافته است.
طبق نتایج به دست آمده، شوک های نفتی اثر مثبت بر شاخص های سهام دارند یعنی با افزایش قیمت نفت، شاخص های سهام نیز افزایش می یابند. هم چنین نتایج حاکی از آنست که اثر شوک های پولی بیشتر از شوک های نفتی می باشد. آزمون اثرات نا متقارن نیز وجود هر گونه اثر نامتقارن نفتی بر شاخص سهام را تایید نمی کند.
With regarding importance of oil price changes in oil income variation and their impressions in Iran oil dependent economy، in this paper، we investigate the impacts of oil price shocks on the main stock exchange index (stock price index) in Iran as an oil exporting country.
Our data cover monthly time series from 1991:4 to 2011:12. For investigating the relationship between oil price and stock price، in addition to oil price and stock price index variables، real exchange rate and liquidity has been added to our model. We applied three different yardsticks for illustrating oil shocks: linear shocks، scaled shocks and net shocks. Statistical analysis has been done in the time series framework consist of the GARCH and the Vector Autoregressive (VAR) models.
According ouz results، oil shocks have positive effects on stock indices so that with increasing in oil price، stock indices increase. Also our findings show that monetary shocks are more powerful than oil shocks in affecting stock prices. Asymmetric effect tests couldn’t prove any asymmetric impression on stock price index.
خلاصه ماشینی:
بـراي بررسـي رابطه بين قيمت نفت و سهام، علاوه بر متغيرهاي قيمت نفت و شاخص قيمتي سهام، نرخ ارز واقعي و حجم نقدينگي نيز به مدل اضافه شده استهم چنين از سه معيار مختلـف بـراي مشـخص کـردن شـوکهـاي نفتـي استفاده شده است : شوکهاي خطي، شوکهاي موزون شده و شوکهاي خالص .
واژههاي کليدي: شوک نفتي، شاخص بازار بورس، سريهاي زماني طبقه بندي JEL: Q٤٣ ,G١٢ ,C٣٢ The Impact of Symmetric and Asymmetric Oil Shocks on the Total Price Index in the Tehran Stock Exchange Market Ali Hassanzadeh Associate Professor of Economics and a Board Member of the Monetary and Banking Research Academy (MBRA), the Central Bank of the Islamic Republic of Iran.
٢. پيشينه تحقيق مطالعات زيادي در زمينه رابطه بين قيمت نفت و متغيرهاي اقتصاد کلان در کشـورهـاي توسـعه يافته و اقتصادهاي نوظهور صورت گرفته است ( از جمله گيسر و گادوين Goodwin &Gisser ) (١٩٨٦,، مورک (١٩٨٩, Mork)، هميلتون (٢٠٠٠ ,Hamilton)، کونادو و پرز گارسيا & Cunad) (٢٠٠٥ ,Perez de Garcia، بــالاز و لانــدارف (٢٠٠٦ ,Londarev &Balaz )، گرانوالــد (٢٠٠٨ ,Gronwald) و کيلين (٢٠٠٨ ,Kilian).
هوآنـگ و ديگـران (١٩٩٦ ,Stoll &Huang, Masulis ) رابطـه قيمت نفت و سهام را در ايالات متحده با استفاده از تکنيک خود توضيحي برداري مطالعـه کردنـد ولي دليلي مبني بر اثر شوکهاي نفتي بر شاخص هاي عمده بازار مانند S&P نيافتند.
بـراي بررسـي اثـر تغييـرات قيمـت نفت و شوکهاي آن بر تغييرات قيمت سهام (بازده سهام) از مدل خود توضيحي بـرداري (VAR) استفاده ميکنيم ولي قبل از توضيح آن لازم است از مفاهيم مربوط به شوکهـاي نفـت مطـالبي را ارايه کنيم .