چکیده:
هدف:مطالعه حاضر به بررسی نقش میانجی ویژگی شخصیتی وظیفهشناسی در رابطه بین نگرش بهاعتیادو عملکرد تحصیلی دانشجویان، میپردازد.روش: در یک پژوهش همبستگی که در مقوله طرحهای توصیفی قرار دارد،106 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال تحصیلی 1390 به روش نمونهگیری تصادفی انتخابشده و بهسوالات خردهمقیاس وظیفهشناسی پرسشنامهشخصیتی نئوو پرسشنامه نگرش سنج نسبتبه اعتیاد پاسخ دادند. آخرین معدل کل اکتسابی دانشجویان بهعنوان عملکرد تحصیلی آنان درنظر گرفتهشد. یافتهها: درگام اول، رگرسیون عملکرد تحصیلی از رویگرایش بهاعتیاد معنیدار بود، اما باورود متغیر میانجی وظیفهشناسی در گام دوم، کاهش چشمگیری در ضریب β گرایش بهاعتیاد دیده شدو معنیداری خود را ازدست داد. به این معنا که متغیرمیانجی وظیفهشناسی در رابطه بین گرایش به اعتیاد و عملکرد تحصیلی نقش میانجی را دارد. نتیجهگیری: افراد وظیفه شناس به دلیل ویژگیهایی چون خودنظمدهی، سختکوشی و مقاومت در برابر تکانههای آسیبرسان از پیشر فت تحصیلی بالاتر و گرایش کمتر نسبتبه اعتیاد برخوردارند. بنابراین ویژگی شخصیتی وظیفهشناسی میتواند با ایفای یک نقش محافظتی، اثرمخربگرایش بهاعتیاد را بر عملکرد تحصیلی دانشجویان خنثی نماید.
Objective: This study is aimed at examining the mediating role of personality trait of conscientiousness in the relationship between attitudes towards addiction (which is considered to be a barrier to educational achievement) and students’ academic performance.
Method: As a cross sectional study lying within the range of descriptive studies، 106 students of Guilan University of medical sciences in 2010-2011 were randomly selected as the study sample and responded to the items of subscale conscientiousnessof NEO Personality Inventory and attitude measurement questionnaire toward addiction. Recent acquired total averages of students were considered as academic performance.
Findings: In the first step، the academic performance regression was significant aboard tendency towards addiction. In the second step، however، with entry of conscientiousness as a mediator variable ، there was observed a significant decrease in the β coefficient of attitude toward addiction and lost its significance. In other words، the mediator variable، consciousness، plays a mediating part in the relationship between tendency to addiction and educational performance. In general، these two variables could moderately explain 12% of the variance in academic performance to make the adjustment.
Conclusion: Conscientious people enjoy higher achievement and lower degree often tendency toward addiction due to such factors as self-regulation، perseverance، and resistance against harmful impulses. Therefore،the personality trait of conscientiousness can counteract the detrimental effect of attitude toward addiction on academic performance through performing a protective role.
خلاصه ماشینی:
"لیونز، کوئتسیر، فروت و مایسنی 6 (2002) در پژوهش خود با هدف بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پزشکی با پیشرفت تحصیلی به این نتیجه رسیدند که وظیفهشناسی به طور معناداری پیشبینیکننده نمرات آزمون نهایی و موفقیت تحصیلی در بین دانشجویان است.
با توجه به آنچه گفته شد، مطالعه حاضر در صدد است نقش میانجی وظیفهشناسی را به عنوان یکی از ویژگیهای شخصیتی موثر بر پیشرفت تحصیلی و گرایش به اعتیاد در بین دانشجویان علوم پزشکی را مورد بررسی قرار دهد.
در واقع سوال پژوهش حاضر این است که آیا اثر ویژگی شخصیتی وظیفهشناسی میتواند با کاهش رابطه منفی میان گرایش به اعتیاد و عملکرد تحصیلی در دانشجویان نقش واسطه ای داشته باشد؟ این مدل مفهومی در نمودار 1 ارائه شده است.
در مجموع این دو متغیر توانستند 12 درصد از واریانس عملکرد تحصیلی را بهطور تعدیلی تبیین نمایند و آزمون اثر واسطهای وظیفهشناسیدر ارتباط بین گرایش به اعتیاد و پیشرفت تحصیلینشان داد کهمتغیر مورد نظر به طور کامل نقش واسطهای دارد.
بهنظر میرسدکهاصلاح نگرش و زدودن باورهای غلطی نظیر این که "اعتیاد وسیلهی خوبی برای فراموشی مشکلات است و موجب افزایش حافظه و توجه میگردد"، "استفاده از مواد مخدر موجب تقویت عضلات بدن و کاهش خستگی میشود"، "استفاده از مواد مخدر تحت شرایط ناراحتکننده و استرسآمیز مطلوب بوده و به کاهش نگرانی کمک میکند"،"استفاده از مواد مخدر آرامش بخش است" طی اجراییکیا چند برنامه و کارگاه آموزشی در هر سال تحصیلی، به منظور حفظ و ارتقای عملکرد تحصیلی دانشجویان منطقی و توجیهپذیر باشد."