چکیده:
قرآن در آیه ١٦٢ نساء و آیه هفت آل عمران از «راسخون فی العلم » یاد نموده است . مقاله پیش رو به بررسی این مسئله پرداخته که راسخون فی العلم چه کسانی هستند؟ در آیه اول ، منظور از راسخان عده ای از علمای بنی اسرائیل اند؛ اما درآیه دوم ، میان مفسران اختلاف وجود دارد. برخی آن را منحصر به اهل بیت علیهم السلام می دانند و برخی، غیر ایشان را نیز داخل مصادیق راسخان در علم می دانند. راسخان در علم دو معنا دارد؛ معنای عام که شامل همه افراد می شود و دیگری معنای خاص که به اهل بیت علیهم السلام اختصاص دارد.
خلاصه ماشینی:
خداوند در این آیه میفرماید: )هو الذی أنزل علیک الکتاب منه ءایات محکمات هن أم الکتاب و أخر متشابهات فأما الذین فی قلوبهم زیغ فیتبعون ما تشابه منه ابتغاء الفتنۀ و ابتغاء تأویله و ما یعلم تأویله إلا الله و الراسخون فی العلم یقولون ءامنا به کل من عند ربنا و ما یذکر إلا أولوا الألباب (؛ «اوست که این کتاب را بر تو نازل کرد که بخشی از آن کتاب ، آیات محکم است [که کلماتش صریح و معانیاش روشن است ] آنها اصل و اساس کتاب اند و بخشی دیگر حسنا آیات متشابه است [که کلماتش غیر صریح و معانیاش مختلف و گوناگون است و جز به وسیله آیات محکم و روایات استوار تفسیر نمیشود] ولی کسانی که در قلوبشان انحراف [از هدایت الهی] است برای فتنه انگیزی و طلب تفسیر [نادرست و به تردید انداختن مردم و گمراه کردن آنان ] از آیات متشابهش پیروی می کنند و حال آنکه تفسیر واقعی و حقیقی آنها را جز خدا نمیداند و استواران در دانش [و چیره دستان در بینش ] میگویند: ما به آن ایمان آوردیم ، همه [چه محکم ، چه متشابه ] از سوی پروردگار ماست .
٢. ابن منظور، محمد بن مکرم ، لسان العرب ، ج ٣، ص ١٨؛ فراهیدی،خلیل بن احمد، کتاب العین ، ج ٤، ص ١٩٦؛ طریحی، فخرالدین ، مجمع البحرین ، ج ٢، ص ٤٣٢؛ فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، متن ، ص ٢٢٦؛ طبرسی، فضل بن حسن ، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، ج ٢، ص ٦٩٩.