چکیده:
پوشش ریسک مربوط به نوسانات نرخ ارز را میتوان از طرق مختلف انجام داد که از جمله آنها میتوان به روشهایی چون انتخاب درست ارز مخاطب، ایجاد و متنوع سازی سبد منابع ارزی و انجام معاملات پوششی ارز اشاره نمود. سمت و سوی مقررات معاملات ارزی باید به نحوی باشد که معاملات برای رفع نیازهای واقعی تولید کنندگان و مصرف کنندگان به کار گرفته شود و زمینه بورس بازیهای مخرب گرفته شود. به همین دلیل سوق دادن این معاملات به سمت بخش واقعی اقتصاد میتواند راهگشا باشد. معرفی ابزاری مطابق با معیارهای اقتصاد مقاومتی میتواند به عنوان راهحل تئوریک در مرحله فعلی مثمر ثمر واقع گردد. آنچه در این بین مفید به نظر میرسید، استفاده از ادبیات مربوط به فرآیند تبدیل داراییهای عینی به اوراق بهادار میباشد، چراکه ورود فاکتور دارایی عینی در فرآیند انتشار آن میتواند باعث رفع شبهاتی همچون عدم وجود پشتوانه برای اوراق مورد معامله، وجود شبهه قمار و ... در آن معاملات باشد. در این تحقیق با استفاده از این رویکرد به تعریف ابزار جدیدی با نام «اوراق دوسویه ارزی» پرداختهایم که میتوان به وسیله آن ریسکهای ارزی پیشروی اقتصاد کشور و سیستم بانکی را با لحاظ شرایط شرعی پوشش داد.
The exchange rate risk can be hedged using different approaches; one of which is the correct selection of the counterpart exchange، exchange portfolio diversification and entering hedging transactions. The direction of the exchange transaction should be in a way that trade is done based on real needs of producers and consumers and incorrect speculation gets minimized. Because of that، directing the transactions toward real sector of the economy can be a clue. Introducing an instrument compatible with Moghavah economy can be a theoretical solution in this stage. The point، which is worth mentioning here، is the usage of the securitization literature based on real goods and services. The entrance of real goods and services into the picture can solve some problems like the unavailability of the based goods، the Ghomar doubt etcetera. In this research، we try to introduce new Islamic instrument called: «Two-sided exchange Sukuk» which can be used to cover the exchange risks facing the Iranian economy and banking system.
خلاصه ماشینی:
اما آنچه در این مقاله به دنبال بیان آن هستیم عبارت است از توضیح روش پوشش ریسک داراییهای ارزی به صورتی که در بستر اقتصاد مقاومتی بتوان از آن به عنوان یک الگوی منطبق با اصول موضوعه شرعی یاد نمود.
لذا مدیریت ریسکهای ارزی به عنوان یکی از وظایف بانکهای مرکزی کشورها مورد توجه بوده است و بکارگیری ابزاری جهت پوشش ریسک نوسانات ارزی امروزه شدیدا از سوی کشورهای مختلف دنیا احساس میشود (جلالی نائینی، 1376).
از جمله بحرانهای ارزی موجود در دهههای اخیر، میتوان به بحران بدهی آمریکای لاتین در سالهای دهه 1980 میلادی، بحران سفتهبازی بر روی ارزها در سالهای 1990 میلادی، بحران جنوب آمریکا و بحران شرق آسیا اشاره نمود که محوریت نقش آفرینی در این بحرانها را کاهش در ارزش ارز ایفا نموده است (crugman, 2000, p.
5 منبع: صندوق بینالمللی پول این نوسانات ارزی اثرات مخرب فراوانی را برای مردم حوزههای اقتصادی متأثر از آن بخصوص کشورهای منطقه به دنبال داشت که به عنوان مثال میتوان به کاهش در تراز حساب جاری کشورها اشاره نمود.
در این صورت بانک مایل است تا با فروش درآمدهای ریالی آتی خود، به خرید ارزی که بنابر پیشبینی قیمت آن در آینده با ثباتتر میباشد، بپردازد چرا که با این روش میتواند خود را در مقابل کاهش ارزش ریال پوشش دهد.
در این صورت از یک طرف ریسک کاهش ارزش ارز داخلی پوشش داده شده یا احیانا از سود حاصل از پیشبینی درست تغییر نرخ ارز استفاده میشود و از سوی دیگر منابع مالی خرد و یا کلان جهت تأمین هزینههای پروژهها تأمین میگردند.