چکیده:
سازمان نظامیان یا افسران حزب توده یکی از تشکیلات حزب توده بود که در سال 1323 و به وسیله افسران عالیرتبه ارتش ایران تشکیل شد. در ابتدا دانشکده افسری عمدهترین کانون فعالیت افسران تودهای به شمار میآمده است. این سازمان در رویدادهای مهمی تاثیر گذار بود، یکی از این وقایع قیام افسران خراسان است که در سال 1324 به وقوع پیوست و با سرکوب این جریان از سوی فرمانداری نظامی ایران خاتمه پذیرفت. واقعه مهم دیگری که سازمان افسران در آن نقش داشتند کودتای 28 مرداد 1332 بود، در این رویداد، سازمان افسران نقشی مهم و اساسی را ایفا کردند و در حمایت جبهه ملی فعالیتهای زیادی را انجام دادند. برخی از پرسنل این سازمان به دلیل نفوذ و قدرتی که در ارتش ایران داشتند میتوانستند نقشی اساسی در پیشبرد اهداف حزب داشته باشند. سازمان افسران بلاخره در سال 1333 بعد از کشف و شناسایی دچار فروپاشی شد و بسیاری از رهبران و کارگزاران این سازمان محاکمه و اعدام شدند. اما آنچه از اهمیت درباره سازمان افسران حزب توده وجود دارد این است که این سازمان یکی از تشکیلات مهم حزب توده بوده است، چرا که پس از سرکوب این نهاد، حزب توده نیز کم فروغتر گردید. هدف اصلی این پژوهش بررسی سازمان افسران حزب توده از شکل گیری تا فروپاشی است، همچنین وقایعی که این سازمان در آنها تاثیر گذار بوده است.
خلاصه ماشینی:
"حزب توده در سال 1323 تشکیلاتی2 وابسته به خود از جمله سازمان نظامی یا سازمان افسران را به وجود آورد که به سهم خود نقش مهمی را در عرصه فعالیتهای این حزب ایفا کرد (مدیر شانهچی، 1388، 40) از همان آغاز فعالیتهای حزب توده تنی چند از افسران ارتش و به ویژه نیروی هوایی که تمایلات مارکسیستی داشتند به این حزب روی آوردند، آشنایی افسران با حزب منشاءهای متفاوتی داشت، برخی مانند محمد آگهی و ابوالحسن رحمانی به علت عضویت در حزب کمونیست و تحصیل در اتحاد جماهیر شوروی با مارکسیسم آشنا شدند و بعضی نیز همچون سرهنگ عبدالرضا آذر و سرگرد علی اکبر اسکندانی در دوران اقامت و تحصیل در اروپا با این افکار آشنا شدند و گروهی دیگر نیز تحت تاثیر فعالیتهای اعضای خانوادهشان به این سو سوق یافتند مانند سروان مراد رزم آور شوهر خواهر مرتضی و بزرگ علوی (خسرو پناه، 1377، 20).
عضوگیری سازمان افسران به این شکل بود که فرد متقاضی عضویت در سازمان ابتدا به وسیله یک نفر از اعضای حزب که لااقل یک سال سابقه عضویت در حزب را دشت معرفی میگردید و بعد از آن، شعبه تشکیلات پس از تحقیقات کافی فرد معرفی شده را به عضویت آزمایشی میپذیرفت (چپ در ایران به روایت اسناد ساواک، خسروپناه، 12) در این دوران از مهمترین موفقیتهای سازمان و در راس آن سرهنگ عبدالرضا آذر در جذب افسران ناسیونالیست، جذب گروه سروان خسرو روزبه شامل ستوان عبدالحسین عباسی، سروان یوسف مرتضوی، ستوان احمد علی رصدی اعتماد و ستوان عبدالحسین آگهی در سال 1323 هش است، در رسته هوایی دانشکده افسری، سروان ابوالحسن رحمانی و سروان خلبان محمد باقر آگهی فعالیت چشمگیری داشته و در جذب افسران و دانشجویان نیروی هوایی موفقیت بسیاری به دست آوردند (خسرپناه، 1377، 22)."