چکیده:
با وجود تشابه موضوع رهن کشتی و توثیق محمولۀ آن (تأمین تضمین و وثیقۀ مالی مناسب برای طلبکار)، مقررات این دو قرارداد در قانون دریایی ایران، نهتنها از نظر شرط بودن قبض در وقوع عقد، قابلیت ظهرنویسی و امکان انتقال سند وثیقه، نوع حق عینی طلبکار، اولویت طلبکار مقدم یا مؤخر در مقام استیفای حق و اثر ازبین رفتن وثیقه بر عقد و امکان وصول طلب نسبت به یکدیگر تفاوتهای اساسی دارند، بلکه احکام توثیق بار نیز از برخی جهات یادشده مغایر قواعد کلی و مسلم حقوقی بوده، قابل نقد بهنظر میرسد.
خلاصه ماشینی:
"ترهین کشتی و توثیق محمولۀ آن ؛ دو رویکرد قانونی ناهمگون محمد ابوعطا استادیار گروه حقوق دانشکدة علوم انسانی دانشگاه سمنان (تاریخ دریافت :١٣٩٢/٩/٢٩- تاریخ پذیرش :١٣٩٣/٢/١٤) چکیده با وجود تشابه موضوع رهن کشتی و توثیق محمولۀ آن (تـأمین تضـمین و وثیقـۀ مـالی مناسـب بـرای طلبکار)، مقررات این دو قرارداد در قانون دریایی ایران ، نه تنها از نظر شرط بودن قـبض در وقـوع عقـد، قابلیت ظهرنویسی و امکان انتقال سند وثیقه ، نوع حق عینی طلبکار، اولویت طلبکـار مقـدمیا مـؤخر در مقام استیفای حق و اثر ازبین رفتن وثیقه بر عقد و امکان وصول طلب نسـبت بـه یکـدیگر تفـاوت هـای اساسی دارند، بلکه احکام توثیق بار نیز از برخی جهات یادشده مغایر قواعد کلی و مسلم حقـوقی بـوده ، قابل نقد به نظر می رسد.
پـس اگـر کشـتی بـه رهن گذاشته شده و به دلیلی مانند دریافت وام ضروری به وسیلۀ فرمانده در طـول سـفر دریایی حق ممتاز نیز نسبت به آن تعلق گرفته باشد (بند ١ مـادة ٢٩ قـانون )، در مقـام استیفای حق ، طلب ناشی از اعطای وام (طلب موضوع حق ممتـاز) بـر طلبـی کـه بـرای تضمین وصول آن ، کشتی ترهین شده است (طلب دارای رهینـه ) اولویـت و تقـدم دارد؛ اگرچه تاریخ تحقق حق ممتاز بر زمان ایجاد رهن کشتی مؤخر باشد (برگرفته از مادة ٣٣ ٢."