چکیده:
امروزه پدیده اسکان غیررسمی به جزء جداییناپذیر شهرهای کشور به ویژه کلان شهرها تبدیل شده است که از یکسو بازتاب فضایی نابرابریها و بیعدالتیهای اجتماعی و اقتصادی و توزیع امکانات و منابع در سطوح ملی، منطقهای و محلی بوده و از سوی دیگر حاصل کاستیهای برنامهریزی شهری و مسکن، شهروندزدایی و توجه نداشتن به نیازهای اجتماعی و اقتصادی گروههای کمدرآمد در طرحهای توسعه شهری است. در این پژوهش به منظور تدوین استراتژیهای لازم جهت توانمندسازی و ساماندهی اسکان غیررسمی شهر تبریز با پهنهبندی سکونتگاههای منطقه یک کلانشهر تبریز و شناسایی پهنههای فرودست، با استفاده از شاخصهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و بهرهگیری از مدل تلفیقی AHP و GIS، سه پهنة به دست آمد. یافتههای این پژوهش حاکی از گسست کالبدی بین پهنة فرودست با سایر نواحی شهر، تضاد و شکاف طبقاتی شدید در منطقه و پایین بودن کمیت و کیفیت معیارهای اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی پهنة فرودست نسبت به پهنة مرفه و کل شهر است. راهبرد توسعه شهر در مقایسه با سایر رویکردها به دلیل ماهیت مشارکتی و رویکرد مبتنی بر اجتماعات محلی برای توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی منطقه یک شهر تبریز مورد تایید قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
com چکیده امروزه پدیده اسکان غیررسمی به جزء جداییناپذیر شهرهای کشور به ویژه کلان شهرها تبدیل شده است که از یک سو بازتاب فضایی نابرابریها و بیعدالتیهای اجتماعی و اقتصادی و توزیع امکانات و منابع در سطوح ملی، منطقه ای و محلی بوده و از سوی دیگر حاصل کاستیهای برنامه ریزی شهری و مسکن ، شهروندزدایی و توجه نداشتن به نیازهای اجتماعی و اقتصادی گروه های کم درآمد در طرح های توسعه شهری است .
S٩- آمادگی بالای مردم برای مشارکت اجرایی و مالی در طرح ها O١٢- وجود سند ملی توانمندسازی و ساماندهی اسکان غیررسمی و تشکیل ستاد توانمندسازی در استان O١٣- تغییر نگرش بخش های دولتی و عمومی در برخورد با پدیده اسکان غیررسمی و عزم و ارادة مسئولان جهت بهسازی سکونتگاه های غیررسمی O١٤- تاکید بر بهسازی مشارکتی ضعف ها (W) W١- کمبود، تجهیزات و پراکندگی نامناسب امکانات و خدمات عمومی W٢- ریزدانگی و پایین بودن کیفیت ابنیه بیشتر قطعات مسکونی W٣- نفوذ ناپذیری پایین و شیب زیاد معابر W٤-تراکم بالای جمعیتی تهدیدها (T) T١- گسست کالبدی پهنۀ فرودست از مجموعه شهر و ناهمخوانی و ناهماهنگی پهنۀ با بافت های شهری همجوار T٢- وجود فضاهای رهاشده و ناامن در داخل و پیرامون بافت وجود کاربریهای مزاحم T٣- ساخت و ساز بیرویه و بدون ضوابط شهرسازی T٤- پایین بودن میزان باسوادی T٥- وجود جرم و بزه اجتماعی، به ویژه در زمینۀ اعتیاد و قاچاق مواد مخدر T٦- نارضایتی از محل سکونت و تمایل پایین به ادامه سکونت در آن T٧- بی توجهی مسئولان ، نگرش منفی شهروندان و مسئولان به این محلات و تحقیر ساکنان T٨- پایین بودن میزان اشتغال در بخش رسمی T٩- ضعف سازوکارهای مالی در زمینۀ حمایت از اقشار فقیر T١٠- قرارگیری در نزدیکی و داخل حریم گسل های اصلی T١١- نبود مدیریت یکپارچه شهری و وجود نظام مدیریت غیرمشارکتی و متمرکز به عنوان وجه غالب در نظام مدیریت شهری T١٢- نبود یکپارچگی پروژه های بهسازی و ساماندهی با نظام برنامه ریزی شهری T١٣- متداول بودن روش های منسوخ شده مدیریت و برنامه ریزیشهری و نبود راهبرد توسعه شهری W٥-بالا بودن بعد خانوار W٦-فقدان سازمان ها و اجتماعات محلی رسمی W٧-پایین بودن امنیت اجتماعی W٨-میزان بالای بیکاری ساکنان به ویژه جوانان W٩-پایین بودن توان مالی ساکنان به تبع وضعیت اشتغال و درآمد پایین W١٠-فرصت های اقتصادی محدود W١١-اراضی فاقد سند مالکیت W١٢-مخاطرات محیطی زلزله و رانش زمین W١٣-فقدان شبکه فاضلاب مناسب و ضعف شدید سیستم جمع آوری آب های سطحی W١٤-اعتماد پایین مردم به مسئولان و مدیران شهری W١٥-تعدد مراکز تصمیم گیری و نبود مدیریت یکپارچه شهری W١٦-کمبود سازمان های غیردولتی (N.