چکیده:
با شروع بحران سیاسی در سوریه ، بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای بر اساس منافع خود جهت گیریهای مختلفی را در رابطه با این کشور، که از اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در منطقه خاورمیانه برخوردار است ، اتخاذ نمودهاند. در این میان تلاش پیگیر برخی دولت ها برای اعمال فشار و ساقط کردن حکومت اسد، از جلوههای بارز تحولات سوریه محسوب میشود که بر پیچیدگی اوضاع این کشور افزوده است . در میان بازیگران منطقه ای، عربستان سعودی با توجه به استراتژی سیاست خارجیاش، که بخشی از آن را مهار و جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه تشکیل میدهد، نقش بارزی در تحولات این کشور ایفا نموده است و اقدامات گستردهای، از حمایت مالی و معنوی از شورشیان القاعده گرفته تا مشارکت فعال در محور غربی – عربی در جهت متقاعدکردن دیگر کشورها برای حمایت از مخالفان حکومت سوریه ، و در نهایت تلاش بیوقفه برای حمله به این کشور انجام داده است . این مقاله ضمن بررسی سیاست خارجی عربستان، به منافع و تلاشهای گسترده این کشور در تحولات داخلی سوریه میپردازد. نتیجه این بررسی نشان میدهد عربستان سعودی با هدف ارتقای جایگاه منطقه ای خود وارد بحران سوریه شده است و در همین راستا سیاست هایی اتخاذ کردهاست که در آینده موجب صدمه به منافع بلندمدت این کشور خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
در میان بازیگران منطقه ای، عربستان سعودی با توجه به استراتژی سیاست خارجیاش، که بخشی از آن را مهار و جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه تشکیل میدهد، نقش بارزی در تحولات این کشور ایفا نموده است و اقدامات گستردهای، از حمایت مالی و معنوی از شورشیان القاعده گرفته تا مشارکت فعال در محور غربی – عربی در جهت متقاعدکردن دیگر کشورها برای حمایت از مخالفان حکومت سوریه ، و در نهایت تلاش بیوقفه برای حمله به این کشور انجام داده است .
عربستان سعودی نیز به عنوان یکی از مهم ترین بازیگران مؤثر در بحران داخلی سوریه از این قاعده مستثنا نیست و به نظر میرسد این کشور با توجه به رقابت گسترده منطقه ای که با ایران دارد، بیش از هر عامل دیگری به دنبال سقوط دولت بشار اسد است ؛ تا بتواند از این طریق قدرت منطقه ای ایران را کاهش دهد (نیاکویی،١٣٩١: ٢).
عربستان از یک سو با ناآرامیها و اعتراضات داخلی مواجه بود و از سوی دیگر تحولات داخلی کشورهای هم پیمان عربستان به نفع این کشور پیش نمیرفت ، لذا در قبال کشورهای مختلف سیاست دوگانه ای را در پیش گرفت ؛ به طوریکه در قبال تحولات بحرین اقدام به لشکرکشی نظامی در چارچوب نیروهای نظامی شورای همکاری خلیج فارس نمود و در خصوص بحران داخلی سوریه که کشور هم پیمان ایران است ، اقدام به حمایت های سیاسی، نظامی و اقتصادی از مخالفین دولت بشار اسد نمود تا ضمن تضعیف و فروپاشی دولت اسد هم از قدرت منطقه ای ایران بکاهد و هم از طرف دیگر بتواند تحولات داخلی خود را کنترل کند.