چکیده:
در برنامهریزی کاربری اراضی شهری، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربریها یکی از مؤلفههای اساسی در توسعة پایدار شهری محسوب میشود. گسترش کالبدی کاشان در دهة اخیر و افزایش جمعیت آن باعث عدم تعادل در کاربری اراضی در نواحی مختلف آن شده و توسعة پایدار شهری را به خطر انداخته است. بنابراین، با توجه به اینکه کاربریها و خدمات شهری با پاسخگویی به نیاز جمعیتی و افزایش منفعت عمومی نقش و جایگاهی مهم در برقراری عدالت اجتماعی و فضایی دارند، هدف پژوهش شناخت و ارزیابی کاربریهای شهری از منظر عدالت اجتماعی به منظور دستیابی به معیارهای متناسب و اصول برنامهریزی توسعة پایدار شهری است. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی است که با درنظرگرفتن دو شاخص مهم و مؤثر در کاربری اراضی (شامل ظرفیت و عدالت اجتماعی) و بهکارگیری نرمافزار GIS، در چارچوب مدلهای شاخص آنتروپی و میانگین نزدیکترین همسایه و سرانة مطلوب، کاربریهای شهری در سطح کاشان را بررسی و ارزیابی کمی و کیفی میکند. نتایج پژوهش نشان میدهد کاربریها پراکنش فضایی مناسبی ندارند و تحلیل کاربریها با شاخصهای ظرفیت و عدالت اجتماعی حاکی از آشفتگی کمی و کیفی در کاربریهای نواحی دهگانة کاشان است.
The appropriate locate of uses and the justice of in Spatial distribution is very significant in planning the urban land use. The high increase in physical and population development of city، the shortage of services uses and lack of equity to allocate the sorts of land uses in various areas in Kashan، cause the confusion in urban land use and endanger the city sustainable development. However ، recognizing and revising each one of the city uses to achieve the appropriate criteria and the principles of planning in city sustainable development are the most important activities in this field. The method to the research is descriptive -analytic، which has engaged in assessing and evaluating the quality and quantity of urban uses in Kashan، by considering two significant and effective standards in land use (including capacity and social justice)and putting GIS software into operation in the framework of entropy standard model and the average of nearest neighbor and per capita standard. The results of the research indicate that uses do not have appropriate Spatial and locative distribution، so that analyzing them with the capacity indexes and social justice، indicates the quality and quantity commotion in uses of tenfold areas in Kashan.
خلاصه ماشینی:
نوع پژوهش از نظر هدف کاربردي و از نظر روش توصيفي - تحليلي است که با درنظرگرفتن دو شاخص مهم و مؤثر در کاربري اراضي (شامل ظرفيت و عدالت اجتماعي ) و به کارگيري نرمافزار GIS، در چارچوب مدلهاي شاخص آنتروپي و ميانگين نزديکترين همسايه و سرانة مطلوب، کاربريهاي شهري در سطح کاشان را بررسي و ارزيابي کمي و کيفي مي کند.
سطوح و سرانه هاي مطلوب و مورد نياز کاربري هاي اراضي شهري کاشان در وضع موجود در مقياس ناحيه اي (١٣٩٠) کاربري آموزشي تجاري بهداشتي درماني مذهبي فرهنگي ورزشي فضاي سبز (دبيرستان) ناحيه جمعيت سرانة مطلوب 9 -12 2 -2/5 0/75 -1/5 0/2 -0/3 0/75 -1/5 0/6 12 2 – 4 ∗∗∗ (متر مربع ) مساحت 3597 - 173 1207 6221 - - 9573 سرانة موجود 0/5 - 0/02 0/16 0/8 - - 1/2 ناحية ٩ ٧٥١٩ ١١٤٤١- الي ٤٤٣٢- الي ٤٧٢٤ الي ٥٨٠٩٨- الي کمبود يا اضافه -4338 - - - -80655 3965 -10071 -26479 - - 7499 3645 - 1164 - 97266 سرانة موجود 107 - 1/2 - 4 8/2 - - ناحية ١٠ ٩٠٥ ٩٥٤٥٦ الي ٣٤٦٤ الي ٦٨٢٠ الي کمبود يا اضافه - 621 - - - 6141 3373 93646 منبع : محاسبات نگارندگان و مهندسين مشاور نقش جهان پارس، ١٣٨٤ * زياري، کرامت الله ، ١٣٨٢، ص٢١٨-٢١٧ ارزيابي کيفي الف ) تحليل شاخص عدالت اجتماعي با به کارگيري مدل آنتروپي و تکنيک نزديکترين مجاورت يا همسايگي (RN): به منظور دستيابي به شاخص عدالت اجتماعي ، بايد اصول تعادل فضايي و پراکنش معقول خدمات شهري، رعايت شود و بيش ازپيش برنامه ريزان شهري و منطقه اي به آن توجه کنند.