چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجیگری هوش هیجانی در رابطه بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده و تابآوری در دانشآموزان دبیرستانی بود. بدین منظور تعداد 222 دانش آموز دختر و پسرمقطع متوسطه با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند.جهت تحلیل دادهها از رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر استفاده شد. براساس ماتریس همبستگی، بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده، هوش هیجانی و تابآوری رابطه معناداری وجود دارد، بدین معنی که بین جهتگیری گفت و شنود و هوش هیجانی و تابآوری رابطه مثبت و بین جهتگیری همنوایی و هوش هیجانی و تابآوری رابطه منفی وجود دارد. همبستگی بین هوش هیجانی و تابآوری نیز مثبت و معنادار است. تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان نیز نشان داد که از بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده، جهتگیری گفت و شنود پیشبینیکننده مثبت و معنادار هوش هیجانی و تابآوری است. همچنین، هوش هیجانی پیشبینیکننده مثبت و معنادار تابآوری است. در نهایت، تحلیل مسیر نقش واسطهای هوش هیجانی در رابطه بین جهتگیری گفت و شنود و تابآوری دانشآموزان را تایید نمود.
The aim of this study was to investigate the mediating role of emotional intelligence in relationship between family communication patterns dimensions and resilience in high school students. Participants included 222 male andfemale students were selected by random cluster sampling method. They completed family communication patterns dimensions، resilience، and emotional intelligence questionnaires، respectively. The results of correlation matrix showed there were significant relationships between family communication patterns dimensions، emotional intelligence، and resilience. It means there were significant positive relationship between conversation orientation، emotional intelligence and resilience.Also، there were significant negative relationship between conformity orientation، emotional intelligence and resilience. Furthermore، there was a significant positive relationship between emotional intelligence and resilience.Multiple regression analysis showed conversation was a significant positive predictor of emotional intelligence and resilience، but conformity wasnot a significant predictor of them. Finally، it was determined the mediating role of emotional intelligence in relationship between family conversation orientation and resilience. Thisresearch indicates that encouragingchildren for participation in family conversation increases resilience directly and indirectly by the mediation of emotional intelligence.
خلاصه ماشینی:
تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان نیز نشان داد که از بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده ، جهت گیری گفت و شنود پیش بینیکننده مثبت و معنادار هوش هیجانی و تاب آوری است .
1-Positive psychology 2 -Resilience 3 -Zautra, Hall & Murray 4 -Garmezy & Masten 5 -Resnick 6- Shannon 7 -Rutter 8 -Waller 9 -Connor & Davidson 10 -Risk factors 11 -Protective factors ذاکری، جوکار و رزمجویی(٢٠١٠: ١٠٦٧) عوامل موثر بر تاب آوری را به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم میکنند که از جمله عوامل محافظتی بیرونی موثر بر تاب آوری، می توان از خانواده نام برد.
از سوی دیگر، پژوهش ها حاکی از آن هستند که هوش هیجانی تحت تاثیر الگوهای ارتباطی خانواده است (تجلی و لطیفیان ، ١٣٨٧؛ صبری، ١٣٩٢؛ کیتن 1 - Bar-on 2 - Mayer, Salovey & Caruso 3 - Boyatzis 4 - Mayer, Roberts & Barsade 5 - Roberts, MacCann, Matthews & Zeidner 6 - Armstrong, Galligan & Critchley 7 - Salovey, Bedell, Detweiller & Mayer و کلی ١، ٢٠٠٨).
خوش بینی یا داشتن نوعی انتظار کلی مبنی بر اینکه در آینده ، رویدادهای خوب بیشتر از رویدادهای بداتفاق خواهند افتاد، میتواند بر رفتار افراد و نحوه کنار آمدن آنها با مشکلات و رویدادهای فشارزای زندگی تاثیر مثبتی بگذارد(تیلور، کمنی، رید، بوور و گرینونوالد٦، ٢٠٠٠) زیرا افراد خوش بین انتظار دارند در آینده پیامدهای مثبت برای آنها اتفاق بیفتد و همین اطمینان به آینده ، باعث ایجاد احساس مثبت در فرد میشود(علی بیگ و 1 - Ciarrochi, Deane & Anderson 2 - Baldwin 3 - Theresa 4 - Carver & Scheier 5 - Snyder & Lopez 6 - Taylor, Kemeny, Reed, Bower & Grenuenewald همکاران ، ١٣٩١: ٧١١).