چکیده:
مقاله حضر، به دنبال پاسخ به این سوال است که مفهموم نظری و علمی کارآمدی و کارایی در نظریات توسعه غربی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به چه معنا و دارای چه شاخصهها و تمایزاتی است و از سویی چه راهکارهایی برای افزایش کارآمدی نظام فعلی جمهوری اسلامی قابل پیشبینی و پیشنهاد است؟ در راستای پاسخ به این سوال تلاش شده است که مفهوم کارآمدی در برخی از نظریههای توسعه سیاسسی غرب، نظریه بحرانها، نظریه کارکردگرای ساختاری سیستمی بررسی شده و آنگاه مفاهیم کارآمدی و کارایی در اندیشه امام علی علیهوالسلام بحث گشته وسپس با اندیشمندان داخلی، شاخصههای بومی و متمایز کارآمدی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ارائه گردد.
خلاصه ماشینی:
"شایان ذکر است در حالی که پیشرفت و کارایی در سازمان و نظامهای غیر دینی و لائیک تنها با ملاحظات مادی سنجیده میشود، سازمانها و نظام سیاسی در اسلام، پا را از این ملاحظات مادی فراتر مینهد (جعفری، 1372: 170 ـ 169) و فقط به فکر اهداف زودگذر و کوتاهمدت بر پایه ملاحظات اقتصادی و کارایی اقتصادی و مادی نیست و بدینوسیله هدفهای فردی، اجتماعی، سازمانی و حکومتی را صرفا در پرتو محاسبات مادی نمینگرد، بلکه ابعاد معنوی کارایی و شرافت انسانی و ارتقاء کرامت بشری را نیز در رفتار سازمانی و تعامل حکومت و مردم مد نظر دارد و بیشترین بازده مادی را به گونهای متقارن با افزایش بهینه و کارای بازدههای معنوی در نظر میگیرد.
(اخوان کاظمی، 1389: 193 ـ 168) بدین ترتیب عدم هماهنگی بین دستگاههای اجرایی نظارتی در هر دو زمینه داخل قوا و بین قوا و تعدد سازمانهای نظارتی و مراجع متعدد تصمیمگیر و عدم وجود ارتباطات اطلاعاتی بین سازمانهای نظارتی، در کنار حرفهای و تخصصی نبودن سازمانهای یاد شده و عدم وجود مرجع واحد برای تدوین استانداردها و یکسانسازی عملیات نظارت و حسابرسی موجب خلل و خدشه نظارت بهینه و کارآمد در کشور گشته و بدیهی است رفع این موانع و معایب در تجهیز و تمهید نظارت پویا و معطوف به کارایی و کارآمدی نظام سیاسی بیاندازه مؤثر خواهد بود."