خلاصه ماشینی:
"واژگان کلیدی: مورا-وزن هجا-وزن وابسته به جایگاه-کشش جبرانی-تشدید 1-مقدمه این تحقیق به منظور بررسی چگونگی کاربرد نظریه واجشناسی مورایی در ساخت هجای زبان فارسی نوشته شده است.
در نظریات جدید واجشناسی به پیروی از پایک و پایک5(1947)در کانل و آروانی تی6 (ص 188 تا ص 201)معمولا هجا را به سه قسمت تقسیم میکنند:1-توالی همخوان یا همخوانهای آغازی که به آن آغازه میگویند 2-توالی اجزاء غیر همخوانی که هسته یا قله7نام دارد و 3-توالی پایانی اجزاء همخوانی که پایانه (1)- Kreidler (2)- Durand (3)- Hogg and Mccully (4)- Lardil (5)- Pike and Pike (6)- Connel and Arvaniti (7)- peak نامیده میشود.
هنگامی که این همخوانها پایانه یک هجای سنگین را اشغال میکنند به آنها یک مورا اعطا میشود و در غیر اینصورت به مورای واحد مجاور وصل میشوند: (به تصویر صفحه مراجعه شود) 7-کشش جبرانی: هیز(در گلداسمیت،1999،ص 358)کشش جبرانی را کشش یک واحد واجی میداند که با حذف یا کوتاه شدن واحد واجی مجاور،به وجود میآید.
گاهی در زبان فارسی و برخی زبانهای دیگر واحدی در یک کلمه حذف میشود ولی وزن کلی کلمه ثابت باقی میماند دلیل این مساله نیز این است که به جبران حذف یک واحد،واحد دیگری کشیده میشود به عبارت دیگر هنگام حذف یک واحد،جایگاه زمانمند یامورایی که به آن واحد متصل است از بین نمیرود بلکه به واحد دیگری وصل میشود مثال: "صرع" /sar?/-/sa:r/\ (به تصویر صفحه مراجعه شود) ذکر این نکته مهم ضروری است که حذف همیشه باعث کشش جبرانی نمیشود ادعایی که تقریبا در تمام نظریههای مورایی مطرح شده این است که آغازه مورایی نیست یعنی وزنی ندارد و از این رو در وزن کلی هجا بیتاثیر است و حذف آن کششی را در واحد دیگر برنمیانگیزد."