چکیده:
در محیطهای رقابتی امروزی توسعه رفتارهای شهروندی سازمانی در میان کارکنان یکی از عوامل کلیدی برای ارتقای عملکرد سازمانی به شمار میرود. از سوی دیگر مسئولیت اجتماعی و ضرورت کسب مشروعیت محیطی بهوسیله سازمانها توجه به اخلاق را ضروری ساخته است. ماهیت نگرشی و روانشناختی ریشههای هردوی این مقولهها بررسی رابطه بین ابعاد اخلاق و رفتارهای شهروندی سازمانی را به هدف اصلی این پژوهش تبدیل ساخته است. این پژوهش از نظر هدف، روش و ماهیت دادهها به ترتیب، کاربردی، همبستگی، و کمّی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران سازمان تبلیغات اسلامی استان همدان تشکیل میدهند. دادههای آن با پرسشنامه محققساخته گردآوری شد. فرضیهها به کمک آزمون فرض آماری ضریب همبستگی اسپیرمن، آزموده شد. نتایج پژوهش بیانگر این است که بین میزان پایبندی کارکنان به اخلاق اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری هست. بر پایه این نتایج، مدیران میتوانند با ترویج مبانی اخلاق در میان کارکنان، رفتارهای شهروندی سازمانی را توسعه دهند.
خلاصه ماشینی:
یکی از مهمترین عوامل انسانی مؤثر بر بهبود عملکرد سازمانی، رفتارهای شهروندی سازمانی<FootNote No="84" Text="- Organizational Citizenship Behaviors (OCB)"/> است.
مطالعه برخی از پژوهشهای داخلی و خارجی بیانگر این است که دامنه تأثیرات اعتقاد به یک نظام اخلاقی، تنها به مسائل معنوی و تعاملات اجتماعی منحصر نمیشود؛ بلکه مسائل مادی و اقتصادی را نیز در برمیگیرد؛ هم چنانکه «اخلاق کار، مهمترین عامل فرهنگی در توسعه اقتصادی شناختهشده است» (طاهریدمنه، زنجیرچی و نجاتیان قاسمیه، 1390)؛ هم چنین «ارزشهای اخلاقی بر متغیرهای حیاتی سازمان اثرگذار است» (بیکر، هانت، اندروز<FootNote No="87" Text="- Baker, Hunt, &amp;amp; Andrews"/>، 2006) و در مفهومی کلیتر، کارکنان دیندارتر، بیشتر به رفتارهای شهروندی مبادرت میکنند (صنوبر و عربلوی مقدم، 1391).
/ شکل 1 ـ الگوی مفهومی پژوهش بر پایه آنچه بیانشد، فرضیههای این پژوهش عبارت است از: فرضیه اصلی: بین اخلاق کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی آنان رابطه معنادار وجود دارد.
جدول 2 ـ ضریب اعتماد پرسشنامه و هر یک از متغیرها و ابعاد آن <TD></TD> <TD>اخلاق</TD> <TD>رفتار شهروندی سازمانی</TD> <TD>حکمت</TD> <TD>عفت</TD> <TD>عدالت</TD> <TD>شجاعت</TD> <TD>بعد فردی</TD> <TD>تعلق سازمانی</TD> <TD>کل پرسشنامه</TD> <TD>آلفای کرونباخ</TD> <TD>945/0</TD> <TD>761/0</TD> <TD>765/0</TD> <TD>839/0</TD> <TD>855/0</TD> <TD>911/0</TD> <TD>790/0</TD> <TD>608/0</TD> <TD>964/0</TD> روش تجزیه و تحلیل اطلاعات برای تجزیه و تحلیل دادهها و بررسی رابطه بین متغیرها از آزمون فرض آماری ضریب همبستگی اسپیرمن و نیز نمودار پراکنش استفاده شد.