چکیده:
هدف این تحقیق اندازهگیری اثر شاخص توسعه انسانی بر افت تحصیلی دانشآموزان در بین استانهای کشور است. روش تحقیق برآورد یک مدل اقتصادسنجی با استفاده از دادههای پنل دیتا است که مقاطع استانهای کشور و دورهی زمانی سالهای 1380-1387 می باشد. در این پژوهش افت تحصیلی متغیر وابسته و شاخص توسعه انسانی متغیر سیاستی تحقیق است و متغیرهای درآمد سرانه، نرخ بیکاری و بعد خانوار متغیرهای کنترلی هستند. نتایج نشان میدهد که "شاخص توسعه انسانی" تاثیر منفی و قابل توجهی بر افت تحصیلی مردان و زنان دارد. اگر درآمد سرانه نیز بهعنوان شاخص معکوس فقر اقتصادی در نظر بگیریم، کاهش فقر (افزایش درآمد سرانه) باعث کاهش افت تحصیلی نیز میشود. اثر درآمد سرانه برای مردان بیشتر از زنان است، به عبارت دیگر با کاهش درآمد خانوار، احتمال ترک تحصیل پسر خانواده بیشتر از دختر است. نرخ بیکاری بر افت تحصیلی مردان اثر مثبت دارد در حالی که در مورد زنان معنا دار نیست. این نتیجه با واقعیت جامعه همخوانی دارد زیـرا با افزایش بیکاری در جامعه، معیشت خانواده کاهش مییابد و اولین فردی که میبایست در چنین شرایطی به سرپرست خانواده کمک کند فرزند پسر است. نتیجه آخر اینکه افزایش بعد خانوار موجب افت تحصیلی در بین تمام دانشآموزان (مرد و زن) می شود
Aim of this paper is identify and effect of HDI on dropping out in Iran education system for male and female. For this purpose we use panel data model with 30 provinces during 2001- 2008. In this research dependent variable is dropping out rate and explanatory variables are «HDI» «income per capita»، «unemployment rate» and family size. The result shows that the HDI has a remarkably negative effect on education dropping out rate. If we assume that the income per capita to be a proxy for poverty contrast، decreasing of poverty (increase income per capita) has a positive effect on education dropping out rate، for male is more than female. The unemployment rate has a positive effect on education dropping out rate in male group and not in female. In stylus fact it is true، because in high unemployment economics the wage decreasing and son is the first person for work in family.
خلاصه ماشینی:
هدف پاسخگویی به این سؤال است که آیا افت تحصیلی در بین پسران بیش از دختران است و در صورت مثبت بودن پاسخ، تا چه اندازه عامل این تفاوت شرایط بد محیطی و اقتصادی خانوادهها میباشد؟ روش تحقیق برآورد کردن یک مدل اقتصادسنجی با استفاده از دادههای پنل دیتا است که مقاطع استانها و دورهی زمانی سالهای 1380-1387 است.
3. روش تحقیق و توصیف دادهها همانطور که قبلا نیز اشاره شد این تحقیق به دنبال اندازهگیری و تأثیر "شاخص توسعه انسانی" بر افت تحصیلی است، برای این منظور از یک مدل اقتصادسنجی با استفاده از دادههای تلفیقی (پنل دیتا) به صورت زیر استفاده میشود.
این مدل برای مردان و زنان بهصورت مجزا تخمین زده میشود، تا میزان تأثیر وضعیت اقتصادی -اجتماعی استانها که متغیر مشخص کننده آن شاخص توسعه انسانی است بر افت تحصیلی به تفکیک جنس مشخص شود.
4. مدل و بحث برای نشان دادن اثر شاخص توسعه انسانی بهعنوان نماینده وضعیت اقتصادی-اجتماعی استانهای کشور بر افت تحصیلی درنظام آموزش و پرورش، یک مدل رگرسیونی که متغیر وابسته افت تحصیلی () و متغیرهای مسقل آن شاخص توسعه انسانی ()، درآمد سرانه ()، نرخ بیکاری () و بعد خانوار () هستند بهصورت زیر معرفی شده است.
برای مثال تفسیر ضریب 2/3- در جدول (1) به این معنی است که با ثابت بودن سه متغیر درآمد سرانه، نرخ بیکاری و بعد خانوار، اگر شاخص توسعه انسانی یک واحد افزایش یابد نرخ افت تحصیلی 2/3- درصد کاهش مییابد.