چکیده:
ورود مبارک امام رضا علیه السلام در ایران سرشار از برکات و آثار ارزشمندی است که تا کنون و در آینده نیز باقی خواهد ماند. یکی از برکات ویژه ورود این امام همام به کشورمان که برگرفته از فرهنگ غنی قرآن و سیره معصومین علیهم السلام بوده، سنت پسندیده «وقف» است. جایگاه وقف در فرهنگ و تمدن اسلامی بسیار دیرینه و کهن است، و بنیانگذار آن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و پس از ایشان عترت و اهل بیت پاکشان، ادامه دهنده راه ایشان بودند. پس از شهادت امام رضا علیه السلام علاقهمندان به خاندان عصمت و طهارت، با عشق و محبتی که نسبت به این خاندان داشتند، قسمتی از اموال و مایملک خود را وقف آستان قدس رضوی مینمودند تا عایدات آن صرف زائران و یا نیازمندان و ضعفا گردد. این سنت ارزشمند باقیمانده و کارکردهای ارزشمند آن در حوزههای مختلف پرتوافشانی نموده است. در این مقاله علاوه بر پرداختن اجمالی به موقوفات امام رضا علیه السلام در ایران، شفافسازی پیرامون آثار و پیامدهای این موقوفات و یا به عبارتی کارکردهای مذهبی، اجتماعی، علمی، پژوهشی، فرهنگی، هنری، بهداشتی، درمانی و سیاسی مترتب برآنها را مورد پژوهش و دقت قرار دادهایم. بدیهی است با روشن شدن جایگاه موقوفات امام رضا علیه السلام از قدیم الایام تا کنون به نتایج ارزنده و مطلوبی، از جمله گسترش و توسعه فرهنگ وقف در میان آحاد مردم، رسیدگی به حقوق افراد محروم و بیبضاعت جامعه، ایجاد مساوات و عدالت اجتماعی و برخورداری از جامعه سالم، پویا و عزتمند دست مییابیم.
خلاصه ماشینی:
پس از شهادت امام رضا علیه السلام علاقهمندان به خاندان عصمت و طهارت، با عشق و محبتی که نسبت به این خاندان داشتند، قسمتی از اموال و مایملک خود را وقف آستان قدس رضوی مینمودند تا عایدات آن صرف زائران و یا نیازمندان و ضعفا گردد.
موقوفات، امام رضا علیه السلام، فرهنگ، آستان قدس رضوی مقدمه در واقع احیای سنت پسندیده وقف در جامعه و توجه به آن، جامعیت و عینیت بخشیدن به اهداف مقدس دین مبین اسلام است.
از موضوعات دیگر مقاله نگاهی کوتاه به کارنامه آستان قدس رضوی در طول تاریخ بوده و در پایان کارکردهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، بهداشتی، درمانی و هنری موقوفات امام رضا علیه السلام را بیان داشتیم.
موقوفات حضرت امام رضا علیه السلام آستان قدس رضوی یکی از موسسات مذهبی میباشد که دارای موقوفات بسیار است.
[4] مسجد گوهرشاد یکی از بناهای تاریخی و شکوهمندی که از طریق وقف بنیان نهاده شده و به مرکزی دینی و مذهبی برای مردم ایران تبدیل گردیده است، مسجد جامع گوهرشاد در کنار حرم مطهر امام رضا علیه السلام میباشد.
برکات حضور امام رضا علیه السلام در ایران از هنگام ورود به این سرزمین تا کنون و در آینده نیز قطعا ادامه خواهد داشت و آستان قدس رضوی در راستای سنت پسندیده وقف تا کنون خدمات ارزندهای را در حوزههای مختلف دینی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، بهداشتی و درمانی، صنعتی، هنری و سیاسی از خود به یادگار گذارده است.