چکیده:
بهدنبال مسائل زیست محیطی، مبحث توسعه پایدار در سال 1987 از طریق گزارش براندلند مطرح گردید. در همین زمینه، نظریهپردازان برنامهریزی شهری مقوله شهر پایدار و در قالب آن رشد هوشمند را در دستور کار قرار دادند. در این پژوهش، هدف؛ بررسی شاخصهای رشد هوشمند شهری در شهر مشهد بر اساس سه شاخص فشردگی، زیست محیطی و دسترسی به تفکیک مناطق شهرداری میباشد. روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی/ تحلیلی میباشد که با استفاده از تکنیک ANP انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که در شاخص فشردگی که از روشهای پیشنهادی تسای و مدلهای هلدرن، هرفیندال و هندرسون استفاده شده، منطقه یک با امتیاز 150/0، در شاخص دسترسی بهوسایل حمل و نقل همگانی و مسیرهای ویژه دوچرخه که با استفاده از روش شعاع خدمات رسانی در GIS تحلیل شده، منطقه ثامن با امتیاز 166/0 و در شاخص زیست محیطی که با استفاده از روشهای مختلف در GIS مورد سنجش قرار گرفت، منطقه یازده با امتیاز 163/0 بهترین وضعیت را داشتهاند. در نهایت نیز با تلفیق و تحلیل شاخصهای مورد سنجش این پژوهش در مدل ANP، مشخص گردید که منطقه هشت شهرداری مشهد با امتیاز 108/0 بهترین ساختار رشد هوشمند شهری را در میان مناطق شهر مشهد داراست. همچنین با استفاده از تحلیل خود همبستگی فضایی موران در نرمافزار GeoDa مشخص گردید که میان شاخصهای دسترسی و زیست محیطی در میان مناطق شهر مشهد تفاوت معنی داری وجود ندارد. به دنبال مسائل زیست محیطی ، مبحث توسعه پایدار در سال ١٩٨٧ از طریق گزارش براندلند مطرح گردید. در همین زمینه ، نظریه پردازان برنامه ریزی شهری مقوله شهر پایدار و در قالب آن رشد هوشمند را در دستور کار قرار دادند. در این پژوهش ، هدف ؛ بررسی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهر مشهد بر اساس سه شاخص فشردگی ، زیست محیطی و دسترسی به تفکیک مناطق شهرداری می باشد. روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش ، روش توصیفی . تحلیلی می باشد که با استفاده از تکنیک ANP انجام شده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که در شاخص فشردگی که از روش های پیشنهادی تسای و مدل های هلدرن ، هرفیندال و هندرسون استفاده شده ، منطقه یک با امتیاز ٠.١٥٠، در شاخص دسترسی به وسایل حمل و نقل همگانی و مسیرهای ویژه دوچرخه که با استفاده از روش شعاع خدمات رسانی در GIS تحلیل شده ، منطقه ثامن با امتیاز ٠.١٦٦ و در شاخص زیست محیطی که با استفاده از روش های مختلف در GIS مورد سنجش قرار گرفت ، منطقه یازده با امتیاز ٠.١٦٣ بهترین وضعیت را داشته اند. در نهایت نیز با تلفیق و تحلیل شاخص های مورد سنجش این پژوهش در مدل ANP، مشخص گردید که منطقه هشت شهرداری مشهد با امتیاز ٠.١٠٨ بهترین ساختار رشد هوشمند شهری را در میان مناطق شهر مشهد داراست . همچنین با استفاده از تحلیل خود همبستگی فضایی موران در نرم افزار GeoDa مشخص گردید که میان شاخص های دسترسی و زیست محیطی در میان مناطق شهر مشهد تفاوت معنی داری وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
"جدول ١: رشد سالانه جمعیت و مساحت شهر مشهد طی دوره زمانی ١٣٩٠-١٢٧٠ [به تصویر مراجعه شود] رشد بی رویه جمعیتی و کالبدی شهر مشهد موجب افزایش مسکن ناسالم و تراکم بیش از حد (مناطق ٣ و ٤)، بالا رفتن تنش و برخوردهای اجتماعی (مناطق ٤،٥ و ١٢)، انواع آلودگی های زیست محیطی (مناطق ثامن ، ١ و ٧)، عدم دسترسی مناسب به سیستم حمل ونقل عمومی (منطقه ١٢)، کمبود فضای سبز (مناطق ٣، ٤، ٥ و ٦) و فضاهای تفریحی و گذران اوقات فراغت (مناطق ثامن و ١)، حاشیه نشینی (مناطق ٣، ٤، ٥، ٦ و ٩) و مشکلات اقتصادی و اجتماعی در این شهر و حاشیه آن شده است ؛ لیکن در این تحقیق که با هدف بررسی توزیع فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در مناطق شهر مشهد انجام شده ، ابتدا شاخص های رشد هوشمند در مناطق شهر مشهد با استفاده از مدل های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و سپس به اولویت بندی مناطق شهر مشهد پرداخته شده است و مشخص شده که کدام مناطق شهر مشهد از نظر شاخص های رشد هوشمند در اولویت قرار دارند؛ لذا در پژوهش حاضر برای رسیدن به هدف ، سؤالات زیر طراحی و مورد بررسی قرار گرفته ، که عبارتند از: ١) روند رشد فیزیکی شهر مشهد چگونه است ؟ ٢) وضعیت مناطق شهر مشهد از لحاظ شاخص های رشد هوشمند (دسترسی و زیست محیطی ) با یکدیگر چگونه است ؟ بر مبنای سؤالات فوق ، فرضیه های زیر نیز جهت سنجش ارائه گردیده است ."